Автоматика негіздері оқулығы бойынша тест сұрақтары

    1. Басқару объектісіне анықтама беріңіз

    Аспаптардың жиынтығы
    Жүйенің дифференциалды, интегралды, алгебралық теңдеулері, жүйелердің тепе теңсіздігін бейнелеу
    Автоматтандырылған басқару жүйесінің (АБЖ) анализі және синтезі
    Алға қойылған мақсаттарға жету үшін арнайы ұйымдастырылған әсерлі техникалық құрылғы, қондырғы немесе үрдіс
    Оператор арқылы есептеу және логикалық операциялардың басқару көрсеткіштерімен реттелінетін техникалық құрылғылар және жабдықтар жиынтығы

    2. Автоматика негiздері пәнiнде не зерттеледi

    Кері байланыс қағидасын пайдалану
    Техникалық жүйелер және нақтылы нысананы көздейтiн функциялар тiкелей адамның қатысуынсыз орындайтын құрылғылардың басқарылуларының қағида құрастыруын зерттеу
    Сәйкесiнше механикалық және ақпараттық бөлiкте өзара байланысты энергетикалық және ақпараттық ағындардың бар болуы
    Қоздырушы және басқарушы әсерлер
    Математикалық теңдеулер

    3. Қандай әсерлер түрі ажыратылады

    Сызықты және сызықты емес
    Дискретті және аналогты
    Кіріс және шығыс
    Анализ және синтез
    Қоздырушы және басқарушы

    4. Негізгі басқару қағидалары

    АБЖ туралы мәліметтер қоры
    Жүйенің бір күйден екінші күйге ауысу үрдісі және элементтері
    Тұйықталмаған басқару қағидасы, әсер бойынша компенсация қағидасы, кері байланыс қағидасы
    Жүйенің дифференциалды, интегралды, алгебралық теңдеулері, жүйелердің тепе теңсіздігін бейнелеу
    Беріліс функциясын анықта

    5. Функционалдық сұлба дегеніміз ....

    Басқару объектісі
    Команда көмегімен басқару объектісіне өтетін үрдістердің өзгерісінің мақсатына жету
    Функционалды элементтердің қосылысын және тізбекті өзара байланысын көрсететін графикалық сұлба
    Әсерлесу функциясы
    АБЖ-ң функционалды элементтері

    6. Автоматты басқару теориясының (АБТ) міндеттері:

    Автоматиканың аспаптары немесе автоматиканың техникалық құралдары
    АБЖ-ң анализдеу және синтездеу
    Командалар көмегімен басқару объектісіне өтетін үрдістердің өзгеру мақсаттары
    Шығыс және кіріс шамалары бойынша өзгерістері
    Құрылғыда жүретін үрдістер

    7. Орнықтылыққа анықтама беріңіз

    Әсерді алып тастаған жағдайда объектінiң күйi бастапқы күйге ұмтылғандағы құбылыстың қасиетi
    Әсерлесуші факторлардан объект күйiнің тәуелсiздiгін қамтамасыз ететiн құбылыстың қасиетi
    Тиiстi күйді алу үшін элементтердің және олардың арасындағы себептi-тергеулiк байланыстардың таңдауы iске асады
    Басқару объектісінде өтетiн үрдістердің команда көмегімен өзгерiсiнің мақсаттары
    Элементердің сипаттамасына және олардың арасындағы себептi-тергеулiк байланысына қатысты жүйенiң құбылысының өзгеру заңдылықтарын анықтау

    8. Инварианттылықтың анықтамасын беріңіз

    Кіріс әсері u(t)=const болатын жүйе
    Әсерді алып тастаған жағдайда объектінiң күйi бастапқы күйге ұмтылғандағы құбылыстың қасиетi
    Тиiстi құбылысты алу үшін элементтердің және олардың арасындағы себептi-тергеулiк байланыстардың таңдауы iске асады
    Элементтердің сипаттамасына және олардың арасындағы себептi-тергеулiк байланысына қатысты жүйенiң құбылысының өзгеру заңдылықтарын анықтау
    Объекті күйін қоздырушы факторлардан тәуелсіздігін қамтамасыз ететін құбылыс қасиеті

    9. Автоматты басқару жүйесін анализдеу мақсаттары

    Кіріс және шығыс шамалары бойынша өзгеру
    Элементтердің сипаттамасына және олардың арасындағы себептi-тергеулiк байланысына қатысты жүйенiң құбылысының өзгеру заңдылықтарын анықтау
    Тиiстi құбылысты алу үшін элементтердің және олардың арасындағы себептi-тергеулiк байланыстардың таңдауы iске асады
    Шығыс көрсеткіштерін басқару
    Басқару объектісінде өтетiн үрдістердің команда көмегімен өзгерiсiнің мақсаттарын анықтау

    10. Автоматты басқару жүйесін синтездеу мақсаттары

    Басқару объектісінде өтетiн үрдістердің команда көмегімен өзгерiсiнің мақсаттары
    Кері байланыс қағидасын пайдалану
    Элементтердің сипаттамасына және олардың арасындағы себептi-тергеулiк байланысына қатысты жүйенiң құбылыстың өзгеру заңдылықтарын анықтау
    Тиiстi құбылысты алу үшін элементтердің және олардың арасындағы себептi-тергеулiк байланыстардың таңдауы iске асады
    Шығыс көрсеткіштерін басқару

    11. Қандай жүйені тұрақтандыратын жүйе деп атайды

    Сигналы басқару барысында белгілі болатын u(t) функциясы
    Мұнда y* – басқару мақсаты, δy – басқарылатын айнымалы
    Кіріс әсері u(t)=const болатын жүйе
    Басқару объектісінде өтетiн үрдістердің команда көмегімен өзгерiсiнің мақсатына жету
    Жұмыс тоқталған кезде.

    12. АБЖ берілетін әсер өзгерісінің сипаты бойынша қандай жүйелерге бөлінеді:

    Адаптивті және аралас
    Әсері u(t)=const болған кездегі жүйе
    Мұнда y* – басқару мақсаты, δy – басқарылатын айнымалы
    Программалы басқару, стабилизация және қадағалаушы
    Физиколық-химиялық үрдістер

    13. Программалық басқару жүйесі дегеніміз не

    БОң басқару сигналы g басқарудың барлық уақыт аралығында уақыттың функциясы белгілі болған басқару жүйесі
    Басқаратын шамасы белгісіз функция болатын беру әсерін бақылап отыратын жүйе
    Тұрақтандырылған режимде басқару шығыс көрсеткіштердің ауытқуынан тәуелді болатын, сонымен бірге ол ауытқу жүктемеге тәуелді болатын жүйе
    Беру әсері g=const болатын жүйе
    Бұл басқару әсері кейбір тұрақтандырылған мәнге ұмтылған кезде шығыс көрсеткіштердің ауытқуы тиісті мәннен нөлге ұмтылатын жүйе

    14. Тұрақтандыру жүйесі дегеніміз не

    БО-ң басқару сигналы g басқарудың барлық уақыт аралығында уақыттың функциясы белгілі болған басқару жүйесі
    Тұрақтандырылған режимде басқару шығыс көрсеткіштердің ауытқуынан тәуелді болатын, сонымен бірге ол ауытқу жүктемеге тәуелді болатын жүйе
    Бұл басқару әсері кейбір тұрақтандырылған мәнге ұмтылған кезде шығыс көрсеткіштердің ауытқуы тиісті мәннен нөлге ұмтылатын жүйе
    Басқаратын шамасы белгісіз функция болатын беру әсерін байқап отыратын жүйе
    Беру әсері g=const болатын жүйе

    15. Қадағалаушы жүйесі дегеніміз не

    Беру әсері g=const болатын жүйе
    Шығыс шамалардың нақты және берілген мәндері арасындағы айырымды анықтайды және беруші әсерлерді қалыптастырады
    Тұрақтандырылған режимде басқару шығыс көрсеткіштердің ауытқуынан тәуелді болатын, сонымен бірге ол ауытқу жүктемеге тәуелді болатын жүйе
    БО-ң басқару сигналы g басқарудың барлық уақыт аралығында уақыттың функциясы белгілі болған басқару жүйесі
    Бұл басқару әсері кейбір тұрақтандырылған мәнге ұмтылған кезде шығыс параметрдің ауытқуы тиісті мәннен нөлге ұмтылуы болатын жүйе

    16. Басқару мақсаты

    Құрылғының ішінде өтіп жатқан үрдістер
    Дифференциалдық, интегралдық, алгебралық жүйе теңдеулері, жүйелердің теңсіздіктерін бейнелеу
    Қойылған мақсатқа жету үшін басқарылатын объектінің үрдістерін сәйкес команда арқылы өзгерту
    АБЖ әсер қағидасы бойынша жіктеу
    Басқару элементтерін жіктеу

    17. Автоматика элементтерінің негізгі жалпы сипаттамасы

    Түрлендіру коэффициенті немесе беріліс коэффициенті
    АБЖ сигналын өзгеруі мен бақылауында белгілі бір функцияны атқаратын құрылғы
    АБЖ жіктемелері
    Салыстыру элементтерінің негізгі ерекшеліктері
    Кіріс және шығыс шамалар бойынша өзгеру

    18. Басқарудың негізгі қағидалары

    Дифференциалдық, интегралдық, алгебралық жүйе теңдеулері, жүйелердің теңсіздіктерін бейнелеу
    Жүйенің бір күйден екінші күйге ауысу үрдісі және элементтері
    АБЖ туралы мәліметтер базасы
    Тұйықталмаған басқару қағидасы; әсер бойынша компенсация қағидасы; кері байланыс қағидасы
    Беріліс функциясының анықтамасы

    19. Электрлік сұлба түрлері

    Сызықты
    Стабилизация, кездейсоқ, сызықты
    Арнайы техникалы
    Сызықты емес
    Функционалды, принципиалды, монтажды

    20. Басқару объектісі қандай екі режимде жұмыс жасай алады

    Кірісті және шығыс
    Шығыс және статистикалы
    Кірісті және статистикалы
    Динамикалы және кірісті
    Динамикалы және статистикалы

    21. Апериодтық буынның дифференциалдық теңдеуін көрсетіңіз







    22. Лаплас түрлендіру көмегімен алынған өтпелі функциясының бейнесі







    23. Оң кері байланыс – бұл...

    АБЖ-е математикалық модельдің бірінші туындысына кіретін айнымалылар
    Жүйенің кіріс және шығыс сигналы арасындағы байланыс, сол уақытта шығыс сигналдың бір мәнінің өзгеруі кіріс сигналдың қарама-қарсы өзгеруін тудырады
    Жүйенің бір күйден екінші күйге ауысу үрдісі және элементтері
    Жүйенің кіріс және шығыс сигналы арасындағы байланыс, сол уақытта шығыс сигналдың бір таңбасының өзгеруі кіріс сигналдың сәйкес бір таңбасының өзгеруін тудырады
    Кіріс сигналға кері байланыс сигналы жалғанса

    24. Өлшеу элементінің функциясы

    Қадамды үрдіс
    Ақпаратты немесе кейбір басқа өлшемді басқарылмалы шаманы өлшеу
    Физикалық шаманы өлшеу негізінде сәйкес ақпаратты беру
    Жүйенің күйі
    Кешігу үрдісі

    25. Лаплас түрлендіруін пайдалану артықшылықтары

    Күрделі дифференциалдық теңдеулерді алгебралық теңдеулермен ауыстыру жолымен АБЖ-ның есептерін шешуге мүмкіндік береді
    Ақпаратты немесе кейбір басқа өлшемді басқарылмалы шаманы өлшеу
    Бір жүйенің тұрақтандырылған күйінде бұрынғы күйіне қайта қайту қабілеттігі
    АБЖ құбылысының қасиеттерін анықтау және бағалау
    Физикалық шаманы өлшеу негізінде сәйкес ақпаратты беру

    26. Лаплас бойынша түрлендіру өрнегі







    27. Кері Лаплас түрлендіру өрнегі







    28. Кешендік беріліс функция өрнегі







    29. Басқару қателігі қалай анықталады

    ∆y(t) шамасы, шығыс шамасының қажетті мәнінен yP(t) нақты мәннің y(t) айырымына тең шама
    Беру әсері g=const болатын жүйе
    Басқаратын шамасы белгісіз функция болатын беру әсеріне байқап отыратын жүйе
    Бұл басқару аралығында g басқару сигналы уақыттың белгілі функциясы болатын жүйе
    Тұрақтандырылған режимде басқару шығыс көрсеткіштердің ауытқуынан тәуелді болатын, сонымен бірге ол ауытқу жүктемеге тәуелді болатын жүйе

    30. Қандай АБЖ басқарылатын болып табылады

    Егер кіріс шамасы бірлік секірісті немесе бірлік импульсті болса
    Егер бейнеленетін нүктені x кеңістігінде G1 аймағынан G2 аймағына ауыстыратын және 0<t<T уақыт аралығының соңында анықталған u=(u1,u2,…,ur)Tбасқару болса
    Кеңістікте ақпараттың орын ауысу үрдісі
    Шығыс шамасы y(t) = const уақыт бойынша өзгермеген кездегі күйде болған жүйе
    Егер шығыс координата векторын құрған кезде күйдегі айнымалы векторларының барлық құраушылары қатысқан жағдайда

    31. Қандай АБЖ бақыланатын деп аталады

    Бұл ақпараттың кеңістікте орын ауысу үрдісі
    Бұл жүйенің шығыс шамасы уақытта өзгермегенде, яғни y(t)=const болғандағы жүйенің (элементтердің) күйі
    Егер уақыттың шекті аралығында анықталған, G1 төменгі аймағынан G2 төменгі аймағынакеңістігінде нүктенің бейнелейтін ауыстыратын,басқару бар болса
    Егер шығыс координатының векторын құрастыруда күйінің айнымалылар векторының барлық құрастырушылары қатысса
    Бұл кіріс шамасы бірлік секіріс немесе бірлік импульс болған жағдайда

    32. АБЖ жұмыс жасау режимдері қандай болады

    Басқарылатын және басқарылмайтын
    Бейімді және аралас
    Статикалық және динамикалық
    Қарапайым және дифференциалды
    Физикалық және химиялық

    33. Статикалық режим дегеніміз не?

    Шығыс шамасы уақытқа байланысты өзгермейтін, яғни y(t) = const болғандағы жүйенің (элементтерінің) күйі
    Егер шығыс векторлық координаттарын қалыптастыруда күйдің барлық құраушы векторлардың бәрі қатысса
    Уақытты және жиіліктік сипаттамасы
    Егер уақыттың шекті аралығында анықталған G1 төменгі аймағынан G2 төменгі аймағына кеңістігінде нүктенің бейнелейтін ауыстыратын, басқару бар болса
    Бұл – түрлі физикалық жүйелердегі электромагниттік тербелістердің хаостық өзгерісі

    34. АБЖның принципиалды сұлбасы нені анықтайды:

    Құрылғының функционалды бөлігін және әсерін анықтайды
    Сымдар көмегімен негізгі бөліммен қосылысын
    Салыстыруды анықтайды
    Құрылғыда жүретін үрдістерді анықтайды
    Құрылғының жұмыс принципін

    35. Кешігу буынының беріліс функциясы







    36. Элементтермен жұмыс жасаған кезде қажетті және жеткілікті өлшемдерінің арасында қандай ауытқу болуы мүмкін?

    Реттелетін және толық
    Қарапайым және дифференциалды
    Толық және толық емес
    Абсолюттік, қатысты
    Реттелетін, реттелінбейтін

    37. АБЖның құрылымдық сұлбасы, ол....

    Құрылғыда жүретін үрдістер
    Буындардың тізбектілігі және олардың өзара байланысы
    Сымдар көмегімен негізгі бөліммен қосылысын
    Құрылғының жұмыс принципін
    Барлық жауап дұрыс

    38. АБЖ-ның принципиалдық сұлбасы:

    Бір-бірімен жұмыс істеу байланысы мен жұмыс істеу қағидасын көрсететін сұлба
    Құрылғыдағы өтетін үрдістер
    Құрылғының жұмыс істеу қағидасы
    Құрылғының өзара байланысы және функционалды бөліктері
    Құрылғының жұмыс істеу қағидасы

    39. Қадамдық қозғалтқыштар қалай басқарылады?

    Кез келген сигналдармен
    Үзіліссіз сигналдарын
    Гармоникалық сигналдармен
    Моделденген сигналдармен
    Импульспен

    40. Қандай сапалы сипаттамалар АБЖ-де қолданылады?

    Тұрақты сипаттамалар
    Айнымалы сипаттамалар
    Уақыттық және жиіліктік сипаттамалар
    Кез келген сипаттамалар
    Беріліс функциясы

    41. Буындардың тізбекті қосылысы кезінде беріліс функциясы қалай анықталынады?







    42. Жүйе реакциясының бірліктік секірісі қалай аталады?

    Беріліс функциясы
    Уақыттық және жиіліктік сипаттамасы
    Бірлік функциясы
    Қалдық функциясы
    Өтпелі функция

    43. h(t) ауысу функциясының H(s) бейнесі үшін келтірілген өрнек

    H(s)=W(s)/s





    44. Бірлік импульсті функция немесе дельта функция δ(t) дегеніміз...

    Өтпелі функция
    Қысқа импульсті функциясының математикалық негізі
    Жиіліктік және уақыт сипаттамалары
    Бұл орнатылған күйде жүйенің бастапқы күйіне қайта оралу қабілеттілігі
    Кеңістікте ақпараттың орын ауысу үрдісі

    45. Дельта функция және бірлік секіріс функциясы арасындағы байланыс







    46. Жиіліктік әдістің артықшылығы

    Кеңістікте ақпараттың орын ауысу үрдісі
    Ақпаратты немесе басқа өлшемді беретін басқарушыны өлшеу
    АБЖ үшін күрделі дифференциалдық теңдеулерді алгебралыққа ауыстыру жолымен есепті шешуге мүмкіндік береді
    Графикалық кескіндердің көркемділігі; эксперименталді жолмен табылған жиіліктік сипаттаманы қолдана отырып, күрделі дифференциалдық теңдеулерді шешу қажеттілігінің керек есемтігі; АБЖ-ның нақты алынған көрсеткішінің орнықтылыққа талдау мүмкіндігі
    АБЖ күйін табу және сандық бағалау

    47. Минималды фазалық буынға анықтама беріңіз:

    Бұл – түрлі физикалық жүйелердегі электромагниттік тербелістердің хаостық өзгерісі
    Бұл – лездік мәндері анықталмаған сигналдар
    Бұл – беріліс функциясының барлық полюстері және нөлдерінің нақты бөліктері теріс немесе нөлге тең болуы
    Бұл – кеңістіктегі ақпараттардың орналасу үрдісі
    Бұл – ықтималдылығы аздығымен анықталған сигналдар

    48. Логарифмді амплитудалы – жиіліктік сипаттамлар (ЛАЖС) үшін арналған өрнек

    L(ω)=20 lg A(ω)





    49. Аналаогтық сигналдар дегеніміз...

    Бұл – түрлі физикалық жүйелердегі электромагниттік тербелістердің хаостық өзгерісі
    Лездік мәні бастапқысында белгісіз болатын сигналдар
    Бұл – ықтималдылығы аздығымен анықталған сигналдар
    Үзіліссіз тегіс қисықтар
    Кез-келген уақытта сигналдарды толығымен және нақты анықтау

    50. Қандай жағдайларда ауысу датчиктері қолданылады

    Жүйенің күйін бақылайды
    Кіріс сигналын бақылайды
    Шығыс сигналын бақылайды
    Кіріс және шығыс сигналын бақылайды
    Өндірістік автоматика сұлбасында орын ауысу жолын анықтау үшін



Тексеру Жауаптарды жою Кілт