Автоматика негіздері оқулығы бойынша тест сұрақтары

    1. Реттегіш дегеніміз ...

    Бір физикалық шаманы екіншіге түрлендіретін құрылғы, қолайлы басқару үрдісі
    Шығыстың тұрақты шамасын қамтамасыз ететін тербелмелі құрылғының нақты кіріс шамасы
    Басқару үрдісінің сапасын және орнықтылығын қамтамасыз ететін автоматиканың құрылғысы
    Тұйықталған жүйенің динамикалық қасиетін қамтитын құрылғы
    Секіріс тәрізді өзгеретін, кіріс шаралармен анықталған, құрылғының шығыс мәніне жеткен мәндер

    2. Апериодтық буынның беріліс функциясы







    3. Тербелмелі буынның беріліс функциясы






    4. Тербелмелі буынның өтпелі сипаттамасы







    5. Тербелмелі буынның фазалы – жиіліктік сипаттамасы





    L(ω)=20 lg A(ω)

    6. Интегралдаушы буынның беріліс функциясы







    7. Интегралдаушы буынның АФЖС (амплитудалы фазалы жиіліктік сипаттамасы)



    L(ω)=20 lg A(ω)



    8. Дифференциалдаушы буынның беріліс функциясы







    9. Кешігуші буынның анықтамасы

    Лездік шамалары алдын ала белгісіз болған сигналдар
    Әр түрлі физикалық жүйелерде хаосты өзгеретін электромагнитті тербелістер
    Сигналды өзгеріссіз беретін, бірақ шығыс сигналы кіріс сигналынан уақытымен кешігетін буын
    Ақпараттың кеңістікте ауысу үрдісі
    Беру әсері g=const болатын жүйе

    10. Кешігу буынының теңдеуі



    u(t)=F[∆y(t),f(t)]

    К' = ∆у/∆х ≈ dy/dx

    11. Құрылымдық сұлбалардың анықтамасы

    Жүйе қандай динамикалық буындардан тұратынын және олар өзара қалай біріктірілгенін көрсететін АБЖ-ң графикалық үлгісі
    Әр түрлі физикалық жүйелерде хаосты өзгеретін электромагнитті тербелістер
    Беру әсері g=const болатын жүйе
    Лездік шамалары алдын ала белгісіз болған сигналдар
    Ақпараттың кеңістікте ауысу үрдісі

    12. Буындар тiзбектi қосылғанда эквивалентті буынның беріліс функциясы







    13. Буындар параллель қосылғанда эквивалентті буынның беріліс функциясы







    14. Кері байланыс түсінігі

    Сигналды өзгеріссіз беретін, бірақ шығыс сигналы кіріс сигналынан уақытымен кешігетін буын
    Ақпараттың кеңістікте орын ауысу үрдісі
    Динамикалық буындардың немесе АБЖң жиынтық буындарының шығысынан кіріске сигналды беру тізбегі
    Лездік шамалары алдын ала белгісіз болған сигналдар
    Беру әсері g=const болатын жүйе

    15. Буындардың параллельді қарама қарсы біріккен тізбектің беріліс функциясы







    16. ∆n Гурвиц анықтауышы







    17. Михайловтың орнықтылық критерийі

    Сызықты жүйе орнықты болу үшін жиілігі ω 0-ден ∞ дейін өзгерісі кезінде D(jω) векторы ешбір жерде нөлге айналмай, координата басы айналасымен сағат тіліне қарсы бұрышқа бұрылса, мұндағы n - сипаттама теңдеуінің дәрежесі
    Тұрақтандырылған режимде басқару шығыс көрсеткіштері ауытқуынан тәуелді болатын, сонымен бірге ол ауытқу жүктемеге тәуелді болатын жүйе
    Бұл басқару аралығында g басқару сигналы уақыттың белгілі функциясы болатын жүйе
    Тұйықталған минималды-фазалық жүйе тұрақты болады, егер жиілік сипаттамасы мәніне жеткенде ЛАЖС теріс болады
    Барлық жауаптар дұрыс

    18. Найквисттің орнықтылық критерийі

    Беру әсері g=const болатын жүйе
    Басқару әсері кейбір тұрақтандырылған мәнге ұмтылғанда шығыс көрсеткіштердің тиісті мәнінен ауытқуы нөлге ұмтылатын жүйе
    Тұйықталған минималды-фазалық жүйе тұрақты болады, егер жиілік сипаттамасы π мәніне жеткенде ЛАЖС теріс болады
    Егер тұйықталмаған АБЖ орнықты немесе орнықтылық шекарасында тұрса, онда тұйықтау нәтижесінде алынған АБЖ орнықты болуы үшін, 0-ден ∞ аралығында ω өзгерісі кезінде кешенді жазықтықта координатасы (-1, j=0) болатын нүктені тұйықталмаған жүйенің АФЖ-cы қамтымауы қажетті әрі жеткілікті болады
    Басқаратын шамасы белгісіз функция болатын беру әсерін байқап отыратын жүйе

    19. Найквисттің тұрақтылық критерийін қолдану артықшылықтары

    Басқару шамасы белгісіз функция болатын беру әсерін бақылайтын жүйе
    Белгілі көрсеткіштің жүйенің орнықтылығына әсерін зерттеу мүмкіндігі және эксперимент нәтижелерін қолдана алуында
    Тұйықталған минималды-фазалық жүйе тұрақты болады, егер жиілік сипаттамасы π мәніне жеткенде, ЛАЖС теріс болады
    Бұл басқару аралығында g басқару сигналы уақыттың белгілі функциясы болатын жүйе
    Кері байланысты анықтау үшін

    20. ЛАЖС бойынша орнықтылық критерийі

    Ақпараттың кеңістікте орын ауысу үрдісі
    Егер жиіліктік сипаттамасы π мәніне жеткен кезде ЛАЖС теріс болса, тұйықталған минималды фазалы жүйе орнықты болады
    Тұрақтандырылған режимде басқару шығыс көрсеткіштердің ауытқуынан тәуелді болатын, сонымен бірге ол ауытқу жүктемеге тәуелді болатын жүйе
    Бір белгілі көрсеткіштерді жүйенің тұрақтылығына әсерін зерттеуді мүмкін етеді және де эксперимент нәтижелерін қолдана алады
    Барлық жауаптар дұрыс

    21. Басқару қателігі қалай анықталады

    Бұл басқару аралығында g басқару сигналы уақыттың белгілі функциясы болатын жүйе
    Беру әсері g=const болатын жүйе
    Басқаратын шамасы белгісіз функция болатын беру әсерін байқап отыратын жүйе
    ∆y(t) шамасы, шығыс шамасының қажетті мәнінен yF(t) нақты мәннің y(t) айырымына тең шама
    Тұрақтандырылған режимде басқару шығыс көрсеткіштердің ауытқуынан тәуелді болатын, сонымен бірге ол ауытқу жүктемеге тәуелді болатын жүйе

    22. Реттеу заңын көрсетіңіз







    23. Қозу бойынша компенсациялы реттеудің заңын көрсетіңіз







    24. Кинестетикалық датчиктерге қайсысы жатады?

    Орын ауысу және орналасу датчиктері, жылдамдық датчигі, динамикалық шама датчигі
    Кіріс сигналды күшейткіш
    Дискретті
    Аналогты
    Динамикалық

    25. Пропорционалды реттегіштің беріліс функциясы







    26. Интегралды реттегіштің беріліс функциясы







    27. Пропорционалды- интегралды реттегіштің беріліс функциясы







    28. Пропорционалды- дифференциалды реттегіштің беріліс функциясы







    29. Пропорционалды-интегралды-дифференциалды реттегіштің беріліс функциясы







    30. Автоматика элементтерінің анықтамасы:

    Бұл кіріс сигналды күшейтетін сигнал
    Күшейту коэффициенті; статикалы сипаттаманың сызықтығы; тезәрекеттілігі; өзіндік шудың деңгейі; максималды шығыс қуаты
    Бұл – қажетті сипаттамасы бар механикалық қозғалысты алу мақсатында энергияны және ақпаратты түрлендіруді орындайтын жүйе
    Ақпараттың, энергияның түрлендіруінің нақты функциясын орындайтын құрылғы
    Бұл – кеңістікте ақпараттың орын ауысу үрдісі

    31. Автоматиканың элементтерінің басты жалпы сипаттамасы не болып табылады?

    Бұл кіріс сигналды күшейту
    Түрлендіру коэффициенті немесе беріліс коэффициенті
    Бұл – кеңістікте ақпараттың орын ауысу үрдісі
    Күшейту коэффициенті; статикалы сипаттаманың сызықтығы; тезәрекеттілігі
    Өзіндік шудың деңгейі, максималды шығыс қуаты

    32. Беруші құрылғылардың тағайындалуы:

    Басқару объектісі ары қарай қалай басқарылатыны жайындағы ақпаратты құрайтын беруші әсерді АБЖ-не енгізуге арналған
    Күшейту коэффициенті; статикалы сипаттаманың сызықтығы; тезәрекеттілігі; өзіндік шудың деңгейі; максималды шығыс қуаты
    Бұл – кеңістікте ақпараттың орын ауысу үрдісі
    Бұл – қажетті сипаттамасы бар механикалық қозғалысты алу мақсатында энергияны және ақпаратты түрлендіруді орындайтын жүйе
    Кіріс сигналды күшейту үшін

    33. Салыстыру құрылғысы қандай функцияны орындайды

    АБЖ-ге әсерді енгізу үшін
    Кіріс сигналды күшейту үшін
    Шығыс сигналды күшейту үшін
    Ақпаратты кеңістікте орын ауыстыру үшін
    Сигналдарды салыстыру үшін

    34. Күшейткіш (К) не үшін арналған

    Сигналдарды салыстыру үшін
    Кіріс сигналды компенсациялау үшін
    Ақпаратты кеңістікте орын ауыстыру үшін
    Кіріс сигналды күшейту үшін
    АБЖ-ге әсерді енгізу үшін

    35. Күшейткіштердің негізгі сипаттамалары:

    Күшейту коэффициенті; статикалы сипаттаманың сызықтығы; тезәрекеттілігі; өзіндік шудың деңгейі; максималды шығыс қуаты
    Бұл – белгіленген диапазонда өзгеретін физикалық мөлшерді алуға арналған құрылғы
    Бұл – түрлі физикалық жүйелердегі электромагниттік тербелістердің хаостық өзгерісі
    Бұл – қажетті сипаттамасы бар механикалық қозғалысты алу мақсатында энергияны және ақпаратты түрлендіруді орындайтын жүйе
    Бұл – кеңістікте ақпараттың орын ауысу үрдісі

    36. Датчиктің анықтамасын беріңіз:

    Бұл – салыстыру жүйесі
    Өлшенетін шаманың функциясы болатын физикалық шамалар әсерінен эквивалентті сигнал беретін бір немесе бірнеше өлшеуіш түрлендіргіш
    Бұл – қажетті сипаттамасы бар механикалық қозғалысты алу мақсатында энергияны және ақпаратты түрлендіруді орындайтын жүйе
    Бұл – кеңістікте ақпараттың орын ауысу үрдісі
    Бұл – белгіленген диапазонда өзгеретін физикалық мөлшерді алуға арналған құрылғы

    37. Орындаушы жетектердің (ОЖ) анықтамасы:

    Бұл – кеңістікте ақпараттың орын ауысу үрдісі
    Бұл – салыстыру жүйесі
    Қажетті сипаттағы механикалық қозғалысты алу мақсатындағы ақпаратты және энергияны түрлендіруді іске асыратын жүйе
    Бұл – белгіленген диапазонда өзгеретін физикалық мөлшерді алуға арналған құрылғы
    Байланыс каналдарының өзара байланысқан функционалды ұйымдасқан өлшеу құралдары

    38. Атқаратын функцияларына байланысты датчиктер қалай бөлінеді?

    Үдеу датчиктері
    Қозғалыс, жылдамдық датчиктері
    Кинестетикалық, локациондық, визуалды және тактилді
    Тарату датчиктері
    Тензодатчик

    39. Орындаушы жетектердің негізгі айырмашығы:

    Бұл – белгіленген диапазонда өзгеретін физикалық мөлшерді алуға арналған құрылғы
    Бұл – кеңістіктегі ақпараттардың орын ауысу үрдісі
    Бұл – түрлі физикалық жүйелердегі электромагниттік тербелістердің хаостық өзгерісі
    Бұл - механикалық энергияны қоректендіретін қорек козі
    Байланыс каналдарының өзара байланысқан функционалды ұйымдасқан өлшеу құралдары

    40. Өлшеу жүйесіне анықтама беріңіз

    Техникалық құрылғылар және өлшеу құралдарының өзара байланыс арналарымен функционалды біріккен жиынтығы
    Бұл – түрлі физикалық жүйелердегі электромагниттік тербелістердің хаостық өзгерісі
    Бұл – белгіленген диапазонда өзгеретін физикалық мөлшерді алуға арналған құрылғы
    Бұл – кеңістіктегі ақпараттардың орналасу үрдісі
    Бұл - механикалық энергияны қоректендіретін қорек козі

    41. Өлшеуіш түрлендіргішінің анықтамасы

    Өлшенетін шаманы басқа шамаға түрлендіру үшін қызмет ететін немесе өңдеуге ыңғайлы өлшенетін сигналды түрлендіру үшін қажет қызмет ететін өлшеу құралы
    Бұл – белгіленген диапазонда өзгеретін физикалық мөлшерді алуға арналған құрылғы
    Бұл – кеңістіктегі ақпараттардың орын ауысу үрдісі
    Бұл – бір немесе бірнеше өлшемін түрлендіруші функциялық әсер ететін эквиваленттік сигналдың көлемі беріледі де, өлшенетін көлемі біржақты функция болып табылады
    Бұл – түрлі физикалық жүйелердегі электромагниттік тербелістердің хаостық өзгерісі

    42. Өлшеу аспаптарына анықтама беріңіз

    Бұл – түрлі физикалық жүйелердегі электромагниттік тербелістердің хаостық өзгерісі
    Бұл – бір немесе бірнеше өлшемін түрлендіруші функциялық әсер ететін эквиваленттік сигналдың көлемі беріледі де, өлшенетін көлемі біржақты функция болып табылады
    Бұл – кеңістіктегі ақпараттардың орын ауысу үрдісі
    Өлшенетін шаманы басқа шамаға түрлендіру үшін қызмет ететін немесе өңдеуге ыңғайлы өлшенетін сигналды түрлендіру үшін қажет қызмет ететін өлшеу құралы
    Бұл – белгіленген диапазонда өзгеретін физикалық мөлшерді алуға арналған құрылғы

    43. Автоматикада өлшеуіш элементтер қандай қызмет атқарады?

    Бұл – түрлі физикалық жүйелердегі электромагниттік тербелістердің хаостық өзгерісі
    Статордың орамына ток берілгенде магнит ағыны пайда болады да, якорьдің ауалы саңылауынан сердечник арқылы өтіп, якорьді сердечникке жақындататын электромагниттік күш пайда болады
    Реттелетін өлшемді, ауытқыған әсер, немесе басқа өлшемдерді өлшеуге арналған
    Бұл – белгіленген диапазонда өзгеретін физикалық мөлшерді алуға арналған құрылғы
    Бұл – кеңістіктегі ақпараттардың орналасу үрдісі

    44. Электромагниттік реленің (ЭР) әсер ету қағидасы:

    Бұл - реттелетін көлемдерді өлшеу үшін, басқаруға қатысты қажетті ақпаратты беретін немесе басқа көлемге әсер ететін қоздыру
    Статордың орамына ток берілгенде магнит ағыны пайда болады да якорьдің ауалы саңылауынан өзекше арқылы өтіп, якорьді өзекшеге жақындататын электромагниттік күш пайда болады
    Бұл – кеңістіктегі ақпараттардың орын ауыстыру үрдісі
    Реттелетін шамаларды салыстыру
    Бұл – өңдеуге ыңғайлы, өлшеу үшін қызмет ететін, өзгертілген мөлшерді басқа мөлшердегі немесе өлшеуіш сигнал құрылғысы

    45. Коммуникацияның анықтамасы:

    Реттелетін шамаларды салыстыру
    Бұл – бір немесе бірнеше өлшемді түрлендіруші функциялық әсер ететін эквиваленттік сигналдың көлемі, өлшенетін көлемі біржақты функция болып табылады
    Бұл – өңдеуге ыңғайлы, өлшеу үшін қызмет ететін, өзгертілген мөлшерді басқа мөлшердегі немесе өлшеуіш сигнал құрылғысы
    Бұл – белгіленген диапазонда өзгеретін физикалық мөлшерді алуға арналған құрылғы
    Бұл – кеңістікте ақпараттардың орын ауысу үрдісі

    46. Түрлендіру операторына анықтама беріңіз

    «Кіріс шығыс» түрленуін сипаттайтын түрлендіру операторы
    Өтпелі функция
    Уақыттық және жиіліктік сипаттамалар
    Орнатылған күйде жүйенің қайта қалпына келу қабілеттілігі
    Ақпараттың кеңістікте орын ауысу үрдісі

    47. АБЖ-ң дифференциалдық теңдеуін жазу кезінде толассыз айнымалылар ретінде қандай айнымалыларды қабылдайды

    Күш F, момент M, ток күші I, сұйықтың көлемдік шығыны Q, жылулық ағын q
    Ілгерлемелі жылдамдық v, бұрыштық жылдамдық, кернеу U,қысым p, температура T
    Уақыттық және жиіліктік сипаттамалар
    Өтпелі функция
    Беріліс функциясы

    48. АБЖң дифференциалдық теңдеуін жазу кезінде салыстырмалы айнымалылар ретінде қандай айнымалыларды қабылдайды

    Ілгерлемелі жылдамдық v, бұрыштық жылдамдық ω, кернеу U, қысым p, температура T
    Күш F, момент M, ток күші I, сұйықтың көлемдік шығыны Q, жылулық ағын q
    Уақыттық және жиіліктік сипаттамалар
    Етпелі функция
    Беріліс функциясы

    49. Кез келген элемент және АБЖ-ң «кіріс шығысын» сипаттайтын жалпы жағдайдағы тәуелділік







    50. Сипаттама теңдеуге мысалы келтіріңіз









Тексеру Жауаптарды жою Кілт