Page 190 - indexf
P. 190

190  Қазақша-орысша политехникалық түсіндірме сөздік

Манипулятор (франц. manipulateur;       Манипулятор – механизм для управ-
лат. manipulus – уыс, manus – қол)      ления пространственным положением
– кеңістіктік құралдарды, еңбек         орудий, объектов труда и конструкци-
объектілерін және конструкциялық        онных узлов и элементов. Это значе-
тораптар мен элементтерді басқаруға     ние закрепилось за словом с середи-
арналған механизм. Сөздің бұл ата-      ны XX века, благодаря применению
уы, XX ғасырдың ортасынан ба-           сложных механизмов для манипули-
стап, атом өндірісіндегі қауіпті        рования опасными объектами в атом-
объектілермен манипуляция жасау         ной промышленности (напр. В ядер-
үшін қолданылатын күрделі меха-         ной технике – приспособление для
низмдерге байланысты қабылданған        работы с радиоактивными вещества-
болатын (мыс. ядролық техникада–        ми, исключающее непосредственный
радиоактивті заттармен жұмыс істеу      контакт человека с этими вещества-
барысында, адамдардың осы заттар-       ми)
мен тікелей контакт жасауын бодыр-
майтын арнайы құрал-жабдықтар)

Манометр (грек. manos – сирек, тығыз    Манометр – прибор, измеряющий
емес + ерт. грек. μέτρον – өлшем,       давление жидкости или газа
өлшеуіш) – сұйықтың немесе газдың
қысымын өлшейтін прибор

Марганец (лат. Manganum) – Д. И.        Марганец – элемент периодической
Менделеевтің химиялық элемент-          системы химических элементов Д. И.
тердің периодтық жүйесіндегі атомдық    Менделеева с атомным номером 25
нөмірі 25 элемент, Mn символымен        обозначается символом Mn
белгіленеді

Марганец рудасы – өнеркәсіптік мәні     Марганцевая руда – вид полезных
бар табиғи минералдық тау жыны-         ископаемых, природные минеральные
сы, одан немесе оның қоспаларынан       образования, содержание марганца в
құрамындағы марганецті өндіріп алу      которых достаточно для экономически
экономикалық тиімді болатын пайда-      выгодного извлечения этого металла
лы қазбалардың түрі                     или его соединений

Марганецті болат – құрамында 80-        Марганецевая сталь – сталь, кото-
87% темір, 12-15% марганец және         рый содержит 80-87% железа, 12-15%
1-2% көміртегі бар болат (сәйкес        марганца и 1-2% углерода (после со-
термикалық өңдеуден өткеннен кейін,     ответствующей термической обработ-
өзінің пластикалық қасиетін жоғалтпай   ки приобретает высокую прочность и
отыра, жоғары беріктікке, қаттылыққа    твердость, не снижая пластичности;
ие болады; темір жолдың, трамвайдың     применяются для ж/дорожных, трам-
рельстерін жасауға және т.б. үшін пай-  вайных рельсов и т.д.)
даланылады)

     МАЗМ¦НЫ
   185   186   187   188   189   190   191   192   193   194   195