Page 194 - indexf
P. 194
194 Қазақша-орысша политехникалық түсіндірме сөздік
Материалдардың механикалық Механические свойства материа-
қасиеттері – материалдардың лов – свойства, которые опреде-
әртүрлі сыртқы физикалық әсерлерге ляются способностью материала
қарсыласу қабілеттілігі арқылы противостоять различным внешним
анықталатын қасиеттері: сығылуға, физическим воздействиям: прочность
иілуге, соққыға, бұралуға және т.б. при сжатии, изгибе, ударе, кручении
беріктігі; қаттылығы, пластикалығы, и т.д.; твердость, пластичность, упру-
серпімділігі, майдалануы және т.б. гость, истираемость и другие
Материалдардың қажуы (материал Усталость материала (в материа-
тануда) – материалдың қасиеттерінің ловедении) – процесс постепенного
өзгеруіне, жарықшалардың пайда бо- накопления повреждений под дей-
луына, өсуіне және белгілі бір уақытта ствием переменных (часто цикличе-
олардың қирауына әкелетін, айныма- ских) напряжений, приводящий к из-
лы (жиірек – циклдік) кернеулердің менению его свойств, образованию
әсерінен бұзылудың біртіндеп жина- трещин, их развитию и разрушению
лу процесі материала за указанное время
Материалдарды сынау – арнаулы Испытание материалов – при помо-
машиналар мен қондырғылар арқылы щи специальных машин и оборудова-
материалдардың қасиеттерін (сапа- ний, определить механические харак-
сын) анықтау. теристики материала
Материалдар кедергісі – конст- Сопротивление материалов – наука,
рукциялардың элементтерін беріктікке, методами которой находятся разме-
қатаңдыққа, орнықтылыққа есептеу ры и формы элементов конструкции,
негізінде, олардың өлшемдері мен обеспечивающие им прочность, жест-
түрлерін (формасын) тағайындаған кез- кость и устойчивость при наимень-
де, олар дайындалатын материалдар- шем количестве материала, идущего
ды тиімді пайдаланудың жолдарын на изготовление
анықтап беретін ғылым
Материалдық ресурстар – қоғамдық Материальные ресурсы – совокуп-
өнімдерді өндіру процессінде пай- ность предметов труда, предназна-
даланылатын жұмыс жасауға ченных для использования в процессе
керекті нәрселердің (еңбек затта- производства общественного продук-
ры мен құралдарының) жиынтығы: та: сырье, материалы, топливо, энер-
шикізаттар, материалдар, отындар, гия, полуфабрикаты, детали и т.д.
энергия, жартылай фабрикаттар және
т.б.
МАЗМ¦НЫ
