Page 196 - indexf
P. 196
196 Қазақша-орысша политехникалық түсіндірме сөздік
өзгерту үшін механикалық қозғалыс ширенном современном определении,
появившемся с развитием электро-
жасайтын техникалық құрылғы ники, машиной является технический
объект, состоящий из взаимосвязан-
(қазіргі кезге сәйкес, электрониканың ных функциональных частей: деталей,
узлов, устройств, механизмов и др., –
дамуына байланысты кеңейтіп айтса, использующий энергию для выполне-
ния возложенных на него функций
машина дегеніміз, өзіне жүктелген
функцияларды орындауға энергияны
пайдаланатын, өзара байланыстағы
функциональды бөліктерден:
бөлшектер, тораптар, құрылғылар,
механизмдер және т.б., тұратын,
техникалық объект болып табылады)
«Машина бөлшектері» – машина- «Детали машин» (от франц. Détail
лар мен құралдардың жекеленген – подробность) – наука, рассматрива-
бөлшектерін жасаудың теориясы, есебі ющей теорию, расчёт и конструирова-
мен конструкциясы туралы ғылым. ние отдельных деталей машин
Машина бөлшектері бетінің сапасы Качество поверхности деталей ма-
шин – под воздействием различных
– әртүрлі технологиялық әдістермен технологических методов обработки
образуется поверхностный слой, со-
өңдеу кезінде, бөлшектер бетінің са- стояние которого определяет качество
поверхности. Качество поверхностн.
пасын көрсететін, оның беткі қабаты Слоя деталей определяется сово-
куп. Характеристик шероховатости,
жасалады. Бөлшектің беткі қабаттың волнистости, физико-механических
свойств, микроструктуры металла и
сапасы кедір-бұдырлығының си- остаточных напряжений
патымен және ирек-ирек болу-
ымен, физикалық-механикалық
қасиеттерімен, металдың микроқұ-
рылымы және қалдық кернеулер
жиынтығымен анықталады
Машина жасау – машиналардың Машиностроение – отрасль промыш-
түр-түрін, жабдықтар, еңбек ленности, производящая всевозмож-
құралдарын, приборлар, сол секілді, ные машины, оборудование, орудия
тұтыну заттарын және қорғаныс труда, приборы, а также предметы по-
мақсатындағы өнімдерді шығаратын требления и продукцию оборонного
өнеркәсіптердің бір саласы (маши- назначения (машиностроение делится
на жасау үш топқа бөлінеді – көп на три группы – трудоёмкое, металло-
еңбекті, яғни еңбек сіңіруді керек ёмкое и наукоёмкое; в свою очередь,
ететін, металл көп жұмсалатын және эти группы делятся на следующие от-
кең көлемді ғылымды керек ететін раслевые подгруппы: тяжёлое маши-
топтар; өз кезегінде бұл топтар өндіріс ностроение, общее машиностроение,
тарауларының келесі шағын топта- среднее машиностроение, точное ма-
рына бөлінеді: ауыр машина жасау, шиностроение, производство метал-
МАЗМ¦НЫ
