Page 270 - indexf
P. 270
270 Қазақша-орысша политехникалық түсіндірме сөздік
Пуассон коэффициенті (көлденең Коэффициент Пуассона (коэф-
деформацияның коэффициенті) – фициент поперечной деформации)
элементтің бойлық және көлденең – показывает зависимость между
деформацияларының арасындағы продольными и поперечными дефор-
тәуелділікті көрсетеді, материалдың мациями элемента, характеризует
серпімділік қасиетін сипаттайды упругие свойства материала
Пудлингтеу (ағыл. puddling) – Пудлингование – металлургический
шойынды аз көміртекті жұмсақ процесс преобразования чугуна в мяг-
темірге (пісіру жұмысына арналған кое малоуглеродистое железо (сва-
темір) айналдыратын (өзгертетін), рочное железо)
металлургиялық процесс
Пульпа (лат. pulpis – қоймалжың, Пульпа – смесь тонкоизмельчённого
жұмсақ) – ұсақталған пайдалы (мельче 1-0,5 мм) полезного ископае-
кеннің (1-0,5 мм-ден кішкене) суға мого с водой
араластырылған қоспасы
Пункт (лат. punctum; нем. Punkt – Пункт – единица измерения кегля
нүкте) – полиграфияда: шрифтің шрифта. Один пункт равен 1⁄12 цице-
мөлшерінің (кеглінің) өлшем бірлігі. ро (pica) = 1⁄48 квадрата
Бір пункт 1⁄12 цицероға (pica) тең =
1⁄48 квадрат
Пупиндеу – телеграф пен телефон Пупинизация – способ увеличения
хабарларын байланыс кабельдерінің дальности передачи телеграфных и
индукциялығын жасанды түрде телефонных сообщений по кабелям
өсіру арқылы, олардың жеткізу связи искусственным увеличением их
қашықтығын өсіру әдісі. 1900 ж. М. индуктивности. Предложена в 1900 г.
Пупин ұсынған және алғаш рет 1902 М. Пупином и впервые осуществлена
ж. іске асырылған в 1902 г.
Пусьера (фр. poussière – шаң, Пусьера – богатая цинком пыль,
тозаң) – цинкті көлденең ретортадан уловленная в приставках с конденса-
алғанда, конденсаторлы қондырғыда тором (алонжах) при получении цин-
ұсталынған (жиналған), цинкке бай ка в горизонтальных ретортах
тозаң
Пуццолан (итал. pozzolana) – вул- Пуццолан – пылевидный продукт;
кан күлінің, пемзаның, туфтың смесь вулканического пепла, пемзы,
қоспасы; шаң-тозаң тәріздес өнім туфа (применяется в качестве гидрав-
(цементке және ізбес ертінділеріне лической добавки к цементам и из-
гидравликалық қосымша ретінде пай- вестковым растворам)
даланылады)
МАЗМ¦НЫ
