Page 276 - indexf
P. 276

276  Қазақша-орысша политехникалық түсіндірме сөздік

Радиус (лат. radius – доңғалақтың      Радиус – отрезок, соединяющий
шабағы, сәуле) – шеңбердің (немеса     центр окружности (или сферы) с лю-
сфераның) центрін шеңбердің бойын-     бой точкой, лежащей на окружности
да (немесе сфераның бетінде) жатқан    (или поверхности сферы), а также
кез келген нүктемен қосатын кесінді.   длина этого отрезка. Радиус составля-
Радиус диаметрдің жартысына тең        ет половину диаметра
Рад́ иус-веќ тор – координаттар басы  Рад́ иус-ве́ктор – вектор, задающий
деп аталатын, алдын ала белгіленген    положения точки в пространстве (на-
нүктеге қарағандағы белгілі бір        пример, гильбертовом или вектор-
нүктенің кеңістіктегі (мысалы, гиль-   ном) относительно некоторой заранее
берт кеңістігі немесе векторлы         фиксированной точки, называемой
кеңістік) орынын көрсететін вектор     началом координат
Разрядник – электртехникалық           Разрядник – электрический аппарат,
қондырғылардағы және электр            предназначенный для ограничения
желілеріндегі кернеудің тым асып       перенапряжений в электротехниче-
кетуінен қорғайтын, электр аппараты    ских установках и электрических се-
                                       тях
Ракета (итал. rocchetta – кішкене      Ракета – летательный аппарат, дви-
ұршық; нем. Rakete немесе нидерл.      гающийся в пространстве за счёт дей-
raket) – тек өзінің меншікті массасын  ствия реактивной тяги, возникающей
(жұмыс денесін) лақтырып тастау        только вследствие отброса части соб-
арқылы пайда болатын (қоршаған         ственной массы (рабочего тела) аппа-
ортадан заттар пайдаланбайтын)         рата и без использования вещества из
реактивтік тарту күшімен кеңістікте    окружающей среды. (многоступенча-
қозғалатын ұшқыш аппарат (космос       тые ракеты, предназначенные для за-
аппараттарын космосқа шығаруға         пуска космических аппаратов, назы-
арналған көп сатылы ракеталар,         вают ракеты-носители)
жеткізгіш ракеталар деп аталады)
Ракета қаруы – атып-тигізу құралы      Ракетное оружие – оружие, в кото-
нысанаға ракетінің – реактивті         ром средства поражения доставля-
қозғалтқышпен жабдықталған пилот-      ются к цели с помощью ракет – бес-
сыз ұшқыш аппараттардың көмегімен      пилотных летательных аппаратов,
жеткізілетін қару; жер үстіндегі,      оснащённых реактивным двигателем;
әуедегі немесе теңіздегі нысаналар-    совокупность различных ракетных
ды талқандауға арналған, әртүрлі       комплексов, предназначенных для по-
ракеталық кешендердің жиынтығы         ражения наземных, воздушных или
                                       морских целей
Ракета қозғалтқышы – энер-             Ракетный двигатель – реактивный
гия көзі және жұмыс денесі өзінің      двигатель, источник энергии и рабо-
қозғалу құралында болатын, ракета      чее тело которого находится в самом
қозғалтқышы                            средстве передвижения

     МАЗМ¦НЫ
   271   272   273   274   275   276   277   278   279   280   281