Page 254 - indexf
P. 254
254 Қазақша-орысша политехникалық түсіндірме сөздік
Перископ (ерт. грек. περι – төңірек, Перископ – оптический прибор для
айнала және σκοπέω – қараймын) – наблюдения из укрытия. Простейшая
жасырын жерден қарауға арналған форма перископа – труба, на обоих
оптикалық прибор. Перископтың концах которой закреплены зеркала,
қарапайым түрі – екі шетіне жарық наклоненные относительно оси трубы
сәулелерінің түсу бұрышын өзгерту на 45° для изменения хода световых
үшін, осіне 45°-қа көлбеу болып, ай- лучей. В более сложных вариантах
налар бекітілген түтік. Тым күрделі для отклонения лучей вместо зеркал
вариантарында, жарық сәулелерінің используются призмы, а получаемое
түсу бұрышын өзгерту үшін наблюдателем изображение увеличи-
айналардың орнына призмалар пайда- вается с помощью системы линз
ланылады, ал бақылаушы алған бей-
нелер, линзалар жүйесінің көмегімен
үлкейтіледі
Перицентр (ерт. грек. περί «пери» – Перицентр – точки орбиты небес-
төңірек, айнала және ерт. грек. από ного тела – ближайшая к централь-
«апо» – бір нәрсені теріске шығаруды, ному телу и наиболее удалённая от
бір нәрсенің болмауын көрсететін, центрального тела, вокруг которого
күрделі сөздің бөлігі; лат. centrum совершается движение. Например,
-центр) – аспан денесі орбитасының в орбитах тел, движущихся вокруг
орталық денеге ең жақын және оны Солнца (например, планет, астеро-
айнала қозғалатын дененің орталық идов и комет) перицентр и апоцентр
денеден ең алыс нүктесі. Мысалы, обычно называют, соответственно,
Күнді айнала қозғалатын денелердің периге́лием
(планеталар, астероидтар және коме-
талар) орбитасында перицентр мен
апоцентрді, әдетте, периге́лий деп
атайды
Пёрка (тех.) – ұңғыға кигізілетін, Пёрка (тех.) – сверло разных форм,
формалары әртүрлі бұрғы вставляемое в коловорот
Перколяция (лат. percolatio – сүзу, Перколяция – способ выщелачива-
сүзгіден өткізу) – ұсақталған руданың ния металлов из неподвижного слоя
(негізінен тотыққан және құрамында измельчённой руды (главным образом
алтыны бар мыстан) қозғалмайтын медной окисленной и золотосодержа-
қабатынан металдарды сілтісіздендіру щей). Осуществляется просачиванием
әдісі. Перколятордың күбісінде в чанах перколяторах
іркілеу арқылы іске асырылады
МАЗМ¦НЫ