Page 253 - indexf
P. 253

Казахско-русский политехнический толковый словарь  253

Пенетрометр (лат. penetro – тесемін;    Пенетрометр – прибор для измерения
грек. мetreo – өлшеймін) – тұтқыр       проницаемости вязких тел, установле-
денелердің өтімділігін, битумды         ния степени мягкости битуминозных
заттардың, сылақ бояуларының, түрлі     веществ, малярных красок, жиров, ма-
майлардың, пластикалық массаның         зей, пластических масс и т.д.
және т.б. жұмсақтығын өлшеуге
арналған прибор

Перга́мент (нем. Pergament, грек.       Перга́мент – материал для письма из
Πέργαμον) – иленбеген шикі мал          недублёной сыромятной кожи живот-
терісінен жасалған, жазуға арналған     ных (до изобретения бумаги)
материал (қағаз болмаған кезде)

Перигелий, апоцен́ тр (ерт. грек. περί  Перигелий – точки орбиты небесно-
«пери» – айналасында, төңірегінде;      го тела – ближайшая к центральному
ерт. грек. από «апо» – бір нәрсені      телу и наиболее удалённая от цен-
теріске шығаруды, бір нәрсенің бол-     трального тела, вокруг которого со-
мауын көрсететін, күрделі сөздің        вершается движение. Напимер, бли-
бөлігі; helios – Күн) – аспан денесі    жайшая точка орбиты планеты или
орбитасының орталық денеге ең           кометы от Солнца
жақын және оны айнала қозғалатын
дененің орталық денеден ең алыс
нүктесі. Мысалы, Күнді айнала
қозғалатын аспан денесі орбитасының
Күнге ең жақын нүктесі

Перидотит (фр. péridot – перидот не-    Перидотит – обобщенное название
месе оливин) – құрамында негізінен      магматических горных пород, сло-
оливин мен пироксен болатын             женных преимущественно оливином
магматикалық тау жыныстарының           и пироксеном
жалпы атауы

Периметр (ерт. грек. περίμετρον         Периметр – сумма длин всех сторон
– шеңбер; ерт. грек. περιμετρέο –       той или иной фигуры
төңірегін өлшеймін) – кез келген
фигураның барлық жақтарының
ұзындықтарының қосындысы

Пери́од (ерт.-грек. περίοδος – шеңбер,  Пери́од – отрезок времени (или дру-
айналма) – периодты санаудың басы       гой величины), определённый меткой
мен соңы белгіленіп, сол арқылы         начала отсчёта периода и меткой кон-
анықталатын, уақыттың (немесе басқа     ца отсчёта периода
бір шаманың) бір бөлігі

МАЗМ¦НЫ
   248   249   250   251   252   253   254   255   256   257   258