Page 133 - indexf
P. 133

Казахско-русский политехнический толковый словарь  133

Компас – жердің бетінде бағдарлауды     Компас – устройство, облегчающее
жеңілдететін құрылғы (принципті         ориентирование на местности (суще-
айырмашылықтары бар, компастың          ствуют три принципиально различных
үш түрі: магнитті компас, гирокомпас    вида компаса: магнитный компас, ги-
және электронды компас)                 рокомпас и электронный компас)

Компаунд – толтырғыштармен және         Компаунд – термоактивная, термопла-
(немесе) қосымшалармен аралас-          стическая полимерная смола (отвер-
тырылған немесе оларсыз, қатқаннан      ждаемая в естественных условиях) с
кейінгі (табиғи жағдайда қататын)       наполнителями и (или) добавками или
термоактивті, термопластик. поли-       без них после затвердевания (исполь-
мер шайыры (электризоляц. материал      зуется в качестве электроизоляцион-
және жарылыстан сақтайтын жабдық        ного материала и как средство взрыво-
ретінде пайдаланылады)                  защиты)

Компенсатор (лат. compenso – ор-        Компенсатор – устройство, позволя-
нын толтырамын, теңгеремін) – орын      ющее воспринимать и компенсировать
ауыстыруды, температуралық де-          перемещения, температурные дефор-
формацияны, ығысуды қабылдауға          мации, вибрации, смещения.
мүмкіндік жасайтын және олардың         (напр. оптический компенстор- пред-
орнын толтыруға немесе теңестіруге      ставляет собой пару оптических кли-
арналған құрылғы (мыс. оптикалық        ньев, вращающихся независимо друг
компенсатор – бір-бірінен тәуелсіз ай-  от друга)
налып тұратын екі оптикалық сынадан
тұрады)                                 Компонент – содействующая сила,
                                        частичная причина, оказывающая вли-
Компонент (лат. componere – құрау)      яние на продукт, на результат
– өнімге, нәтижеге әсер ететін
көмектесуші күш, жекеленген себеп       Компостер – устройство, предназна-
                                        ченное для проверки билетов пасса-
Компостер (фр. «composteur») – жо-      жирских транспортных средств
лаушылар тасушы транспорттардың
билеттерін тексеретін құрылғы           Компрессия (физ., техн.) – силовое
                                        воздействие на газообразное тело,
Компрессия (лат. compressio – сығылу,   приводящее к уменьшению занимае-
қысылу) – күшпен әсер ету арқылы газ    мого им объёма, а также к повышению
түріндегі дененің көлемін кішірейту,    давления и температуры. Компрессия
сол секілді, қысымын және темпера-      осуществляется в компрессорах, а так-
турасын өсіру. Компрессия компрес-      же при работе двигателя внутреннего
сорда, сонымен қатар, іштен жанатын     сгорания и других устройств
қозғалтқыш жұмыс істеген кезде және
т.б. құрылғыларда іске асырылады        Компрессор – устройство промыш-
                                        ленного применения для сжатия и по-
Компрессор (лат. compressio –           дачи воздуха и других газов под дав-
сығылу, қысылу) – ауаны немесе басқа    лением
газдарды сығу және сығылған ауа мен
газдарды керекті орынға айдау үшін,
өндірісте қолданылатын құрылғы

МАЗМ¦НЫ
   128   129   130   131   132   133   134   135   136   137   138