Page 144 - indexf
P. 144

144  Қазақша-орысша политехникалық түсіндірме сөздік

Көміртектендіру:                       Науглероживание:
1) қаттылығын және тозуға төзімділі-   1) насыщение углеродом поверхност-
гін арттыру үшін, болат бұйымдардың    ного слоя стальных изделий для повы-
жоғарғы қабатын көміртектендіру;       шения твёрдости и износостойкости;
2) болат ерітетін агрегатта алынған    2) введение углерода в жидкую сталь,
сұйық болаттың құрамына, қажетті       полученную в сталеплавильном агре-
деңгейге жететіндей етіп, көміртекті   гате, для доведения содержания угле-
қосу;                                  рода до заданного уровня;
3) болатты карбюраторлы скрап-         3) введение в шихту углеродистых
процеспен балқытқан кезде шихтаға      веществ при выплавке стали карбюра-
көміртек бар заттар қосу;              торным скрап-процессом;
4) рудадан темір ажыратыла баста-      4) образование в ходе доменной плав-
ғаннан кейін, домна пешінде темір      ки карбида железа, начинающееся
карбидінің пайда болуы                 вслед за восстановлением железа из
                                       руды

Көміртекті болат – легирлеуші          Углеродистая сталь – сталь, не со-
қоспасы жоқ болат. Көміртекті болат    держащая легирующих добавок. Угле-
төмен көміртекті (көміртегі 0,25%-ке   родистая сталь подразделяется на низ-
дейін), орташа көміртекті (көміртегі   коуглеродистую (до 0,25% углерода),
0,25-тен 0,6%-ке дейін) және жоғары    среднеуглеродистую (от 0,25 до 0,6%
көміртекті (көміртегі 0,6%-тен жоға-   углерода) и высокоуглеродистую (бо-
ры) болып бөлінеді                     лее 0,6% углерода)

Көміртектің кемуі – тотықтырғыш        Обезуглероживание – уменьшение
ортада, сол секілді, сутегінде (құр-   концентрации углерода в сталях и
ғақ немесе ылғал) қыздырғанда,         сплавах, возникающее при нагреве в
болаттардағы және қорытпалардағы       окислительных средах, а также в во-
көміртек концентрациясының кемуі.      дороде (сухом или влажном). Обезу-
Болаттардағы және қорытпалардағы       глероживание стали и сплавов может
көміртектің кемуінің пайдалы жағы      оказывать как вредное, так и полезное
да, зиянды жағы да бар.                действие

Көп білікті стандар – алты, он екі,    Многовалковые станы – станы, ко-
жиырма және одан да көп білікті стан-  торые бывают шестивалковые, две-
дар. Жұмыс біліктерінің аз иілуіне     надцативалковые, двадцативалковые
байланысты, бұл стандар оралған        и более. Ввиду малого прогиба рабо-
жұқа қаңылтыр және жіңішке лен-        чих валков эти станы применяют для
таларды суық күйінде прокаттау         холодной прокатки тонких полос и
(қақтау) үшін қолданылады              узких лент

     МАЗМ¦НЫ
   139   140   141   142   143   144   145   146   147   148   149