Page 102 - indexf

лоналар өлшемдерін сәйкес таңдаумен сұйық қозғалысымен жылдамдығын рет-
теу арқылы жүзеге асырылады. Ысырманы қашықтан басқарып отырады. Егер
толқын тербелісі қондырғысының өзінің тербелісінен және тұрақтандырғыш
тербелісінен жоғары болса, соңғылары толқын тербелісімен бірге қозғалып, ай-
дауды жоғарлатады. Ысырмалардың жартылай немесе толық жабылуы құбыр
өткізгіштерде мұндай қауіптілікті болдырмайды.

Көбінесе тұрақтандырғыш су ретінде теңіз суын пайдаланады, кейде нәтиже
көрсеткіші жоғары болу үшін одан да ауыр суларды пайдаланады.

Жүзбелі жартылай батпалы бұрғылау қондырғылардың көлденең күйін
ұстап тұру мақсатында электромеханикалық басқару тәсілін қолданады.
Мұндай жүйенің құрамына бұрғылау қондырғыларының периметрін бойлай ор-
наласып, су үстіндегі бөлігінде тұрған электрқозғалтқыштармен білік арқылы
жалғасқан винттер қондырғының корпусынан ұңғыма сағасына дейін баратын
және әрқайсысы тік жазықтықта орналасқан құбырлардың төменгі жағына
бекітілген кернеу бергіштер, сондай-ақ әр кернеу датчиктерді өзіне сәйкес
электроқозғалтқыштармен жалғанатын электр құрылғылар кіреді.

Бұрғылау қондырғысы корпусының бастапқы күйінен көлденең ауытқуынан
вертикаль жағдайда тұрған қоршайтын құбыр. Оларға бекітілген тензометрден
электр құрылғысына импульс келіп түседі. Одан кейін бір немесе бірнеше
электроқозғалтқышты іске қосып, олармен жалғанған винттер қондырғыны
бастапқы қалпына әкеліп, тензометрлер электроқозғалтқыштарды тоқтатып
отырады. Осындай түрмен жабдықталған бұрғылау қондырғысы динамикалы
өздігінен центрлеуші болып табылады және тік орналасқан құбырмен винттер
жасайтын тартылыс күші әсерінен автоматты түрде ұстанып қалады. Осындай
конструкциялы бұрғылау қондырғысы көмегін кез келген теңіз тереңдігіндегі
мұнайды бұрғылауға болады.

Жартылай батпалы жүзбелі бұрғылау қондырғыларының жаңа буыны теңіз
қайраңында бұрғылау жұмыстарының технологиясын жетілдіруде елеулі әсерін,
әсіресе ауа райы күрделі аймақтарда тигізуде. Мұндай жартылай батпалы
жүзбелі бұрғылау қондырғыларының сапалық сипаттамаларын таңдау төменгі
бөлімдерден тұрады:

а) ережелер мен пайдалану жағдайлары;
б) қоршаған ортаның белгілері;
в) шайқалыс сипаттамалары;
г) платформаға берілетін жүктеме;
д) қондырғыларының түрлер құрылымы;
е) энергетикалық қондырғылар;
ж) қозғалтқыш жүйелері;
з) бұрғылау жабықтары.
Жартылай батпалы жүзбелі бұрғылау қондырғыларының бұрғылау
нүктесіндегі орнықтылығы – понтон тұрқының формасына, олардың
арақашықтығы мен диаметрлеріне тығыз байланысты. Мұндай жартылай бат-

102

МАЗМ¦НЫ