Page 487 - indexf

құрамынан қорғауын арттырып және олардың едәуір кең пайдалануға септігін
тигізеді.

Қауiпсiздiктiң жүйесi және теңiз ортасын қорғауды сенiмдiлiк бақылаумен
және барлық жабдықты сынаумен қамтамасыз етiледi. Жабдық және
технологияның мiндерiнiң табылуы апат және оларға қатысты ластануы сақтап
қалуға мүмкiндiк бередi. Шапшитын ұңғымалардан мұнайды жинау үшiн ар-
найы құрал-саймандар соңғы жылда көптеп өндірілуде. Осылай, АҚШ-та
уақытында тексерілмейтiн лақтыруларды, палубадан түсетiн мұнайды жинау
үшiн құрылым патенттелген. Оның периметрi ол үшiн палубаға бойлай 30 см-ге
дейiн биiктiкпен жиекке мұнайды ағып құйылу кедергi келтiретiн өткiзбейтiн
қоршау құрастырады. Палубаның орналасуын төмен түбiнде жартылай арқа
сүйейтiн шахтамен бiрлескен саңылауда болатын орталыққа көлбеу алады.
Мұнай ағып келетiн палубалармен шахтаны бiр нәрсеге тиейдi және олардың
iшiнен баржаға немесе өзi қою орналасқан мұнай сақтайтын орын тией алады.
Оның астындағы шахтасы сүйемелдеу, тиiстi теңiз деңгейi үшiн тесiп өткен
саңылаулар, қызметшiлердi алады. Бұл шахта жұқа жапырақты даярлауға
мүмкiндiк бередi. Негiзiнен, шапшитын ұңғымадан су асты қойылған арнайы
жабдық көмегiмен түсетiн мұнай жинауды және газ қойған мұнайды су асты
лақтырулары бар күрестiң әдiстерi өндейдi. Теңiздегi өндiрiстер мұнай кел-
ген танкерлермен балласт суларын қара өрiк үшiн қабылдау құрылымдарымен
жабдықтауы керек (қайраң жұмыстарға қатысты ластануларды ортақ көлемнен
10%-ға дейiн) мұнайды маңыздылау теңiздегi құбырларының апаттарында бiр
нәрсеге тиедi. Ұқсас апаттардың себептерi болып табылады:

- құбырлардың коррозиясы: теңiз суының әсерлерi және iшкi коррозия
өнiмдерiнiң бiр жағынан жiберуiнен;

- құбырлар мен олардың қиылысулары орнындағы толқындық әсер
шақырылған уатылу және қосу, құбырлардың қиылысуы орындарындағы
металдың босаңсуынан бұзылуы, коррозия және циклдiк жүктеменiң
салдар болатын әсерлерiн тоттық қажу;

- құбырларға тiкелей жақындықтағы құрылыс өндiрiс шақырылған
жұмыстарының бұзылулары, соның iшiнде бұрғылауда, теңiз дауылы,
балық аулайтын тралдар және басқа белгiсiз объектілерден механикалық
зақымдану кеме зәкiрлерiмен қалқыма құралдардың орын ауыстыру
уақытында;

- Түп деформациясы, су шайған жерлер және көшкiндердi қоса;
- Бұзылулар сеңдi мұзды бөлiктерiнiң әсерiнен. Апаттардың максимал

саны қарқынды кеме шаруашылығы бар аймақтардағы 50 моларына
дейiн тереңдiктерi бар майда су аудандарында және балықшылықпен
байқалады. Теңiздегi құбырлардың сенiмдiлiгiн жоғарылату үшiн
олардың жобалауы, құрылыспен және пайдаланумен сабақтас
шаралардың бiр қатарының орындалуы керек.

487

МАЗМ¦НЫ