Page 158 - indexf
P. 158

158  Қазақша-орысша политехникалық түсіндірме сөздік

Қазан (тех.) – суды қыздыруға немесе  Котел (тех.) – закрытый металличе-
буға айналдыруға арналған, металдан   ский сосуд, предназначеннный для
жасалған жабық ыдыс (мыс. жылыту      нагревания воды или превращения
қазаны – жылу таратушы, көбінесіне,   её в пар (напр. котел отопительный
су немесе бу, берілген температураға  – устройство на основе закрытого со-
дейін жабық ыдыста қыздырылып, со-    суда, в котором теплоноситель, чаще
нан кейін, тұтынушылар жылу және/     всего вода или пар, нагревается до
немесе ыстық сумен қамтамасыз         заданной температуры и служит для
етіледі)                              обеспечения потребителей теплом и/
                                      или горячей водой)
Қазынды көмір – өсімдік шірінді-      Угли ископаемые – твёрдое горючее
лерінен түзілген пайдалы қазынды;     полезное ископаемое растит. проис-
жанғыш қатты зат. Қалыңдығы           хождения. Залегает пластами и линза-
бірнеше ондаған см-ден 200 м-ге       ми мощностью от долей см до 200 м
дейін болады, қабат-қабат және линза  среди осадочных пород. Состав: орга-
секілді болып шөгінділердің арасында  ническая масса, минеральные приме-
жатады. Құрамы: органикалық масса,    си и влага
минералдардың қоспасы және ылғал
Қайта конструкциялау (ре... және      Реконструкция – преобразование ос-
лат. constructio – құру, жасау) –     новных средств, техники и техноло-
шығаратын өнімдердің деңгейін         гии на предприятии с целью повыше-
және сапасын жоғарлату, жаңа          ния уровня и качества выпускаемой
бұйымдар шығару мақсатында, негізгі   продукции, освоения выпуска новых
жабдықтарды, техникаларды және        изделий
технологияны қайта құру (жаңадан
жасау)                                Обратимый процесс (то есть равно-
Қайтымды процесс (яғни тепе-          весный) – термодинамический про-
теңдікті) – дәл сол аралық күйлер     цесс, который может проходить как
арқылы өтіп, тура бағытта да          в прямом, так и в обратном направ-
кері бағытта да жүре алатын, со-      лении, проходя через одинаковые
нымен бірге, бұл жүйе бастапқы        промежуточные состояния, причем
күйге энергия жоғалтпай-ақ қайтып     система возвращается в исходное со-
келетін, термодинамикалық про-        стояние без затрат энергии, и в окру-
цесс; бұл кезде, жүйе қоршаған ор-    жающей среде не остается макроско-
тада макроскопикалық өзгерістер       пических изменений.
қалдырмайды. Қайтымды процесті,       Обратимый процесс можно в любой
кейбір тәуелсіз айнымалысын шексіз    момент заставить протекать в обрат-
аз шамаға өзгертіп, кез-келген        ном направлении, изменив какую-ли-
уақытта кері бағытта жүруге мәжбүр    бо независимую переменную на бес-
етуге болады. Қайтымды процестер      конечно малую величину. Обратимые
ең көп жұмыс жасайды                  процессы дают наибольшую работу

     МАЗМ¦НЫ
   153   154   155   156   157   158   159   160   161   162   163