Page 159 - indexf
P. 159
Казахско-русский политехнический толковый словарь 159
Қайтымсыз процесс – дәл сол аралық Необратимый процесс – процесс,
күйлер арқылы өткізіп, кері бағытта который нельзя провести в противо-
қайталандыруға болмайтын процесс. положном направлении через все те
Нақты процестердің бәрі қайтымсыз. же самые промежуточные состояния.
Қайтымсыз процестердің мысалда- Все реальные процессы необратимы.
ры: диффузия, термодиффузия, жылу Примеры необратимых процессов:
өткізгіштік, тұтқыр ағыс және т.б. диффузия, термодиффузия, теплопро-
водность, вязкое течение и др.
Қақ – бу қазандарының және бу- Накипь – твёрдые отложения, обра-
лану болатын немесе су ысытатын, зующиеся на внутренних стенках труб
басқа жылу алмасу аппараттарының паровых котлов и других теплообмен-
құбырлары қабырғасында байлана- ных аппаратов, в которых происходит
тын қатты шөгінді испарение или нагревание воды
Қалайы (лат. Stannum; Sn симво- Олово – элемент 14-й группы пери-
лымен белгіленеді) – химиялық одической таблицы химических эле-
элементтердің периодтық кестесінің ментов, с атомным номером 50. Отно-
14-ші тобының элементі, атомдық сится к группе лёгких металлов
нөмірі 50. Жеңіл металдар тобына жа-
тады
Қалайылау – металл бұйымдардың Лужение – нанесение тонкого слоя
беттеріне жұқа қылып ерітілген расплавленного олова на поверхность
қалайы жалату (қалайылау – ме- металлических изделий (лужение
талдарды тотығудан сақтау немесе производится для защиты металла от
дәнекерлеу үшін жүргізіледі) коррозии или для подготовки к пайке)
Қалайы тас, касситерит (ерт. грек. Оловянный камень, касситерит (от
Κασσίτερος – қалайы) – құрамы SnO2 др.-греч. Κασσίτερος – олово) – мине-
(қалайы 78,6% және 21,4% оттек) рал, имеющий состав SnO2 (78,6% и в
тұратын, минерал 21,4% кислорода)
Қалдықтар – құнды компонентінің Хвосты – отходы процессов обога-
мөлшері бастапқы шикізаттардығыдан щения полезных ископаемых, в кото-
төмен болып келетін, пайдалы рых содержание ценного компонента
қазындыларды байыту процесінің ниже, чем в исходном сырье
қалдықтары
Қалыңдық өлшеуіш – бөлшектердің Толщиномер – прибор для определе-
қалыңдығын анықтауғае арналған ния толщины деталей. В машиностро-
прибор. Машина жасауда, негізінен, ении применяют главным образом
микрометриялық тектес индикаторлы индикаторные толщиномеры микро-
қалыңдық өлшеуіш қолданылады метрического типа
МАЗМ¦НЫ
