Page 161 - indexf
P. 161
Казахско-русский политехнический толковый словарь 161
Қарсы күрек – жұмыс істеулеріне Обратная лопата – по виду работ от-
байланысты шөміштерінің тіс- мечают два основных типа экскавато-
терінің бағыттары бойынша экска- ра по направлению зуба ковша – об-
ваторлардың негізгі екі түрін ратная или прямая лопата. Обратная
атауға болады: қарсы немесе тура лопата – основное рабочее оборудова-
күректі. Қарсы күрек – бір шөмішті ние для разработки (копания) грунта
экскаватордың тұрған орынынан ниже уровня стоянки одноковшового
төмендегі жерді қазуға арналған негізгі экскаватора. Может применяться для
жұмыс органы. Тиеу жұмыстарына да погрузочных работ
қолданылуы мүмкін
Қатаңдық – кез келген дененің (кон- Жесткость – способность конструк-
струкция элементтерінің) сыртқы күш- тивных элементов деформироваться при
тердің әсерінен өзінің геометриялық внешнем воздействии без существенного
өлшемдерін ескермейтіндей ғана өзгерту изменения его геометрических размеров
(деформацияға қарсыласу) қабілеті (сопротивляемость к деформацию)
Қатаңдық шарты – конструкцияның Условие жесткости – деформации
жекеленген элементтерінің дефор- отдельных элементов конструкции
мациялары, әдетте, серпімді болу должны быть, как правило, упругим, а
керек, ал олардан туындайтын орын выванные ими перемещения не долж-
ауыстырулардың шамалары белгі- ны превосходить по величине опреде-
ленген мүмкін шамадан аспауы міндет ленных допускаемых значений
Қатқыш цемент – тез жабысатын және Напрягающий цемент – гидравли-
тез қататын қасиеттері бар, гидравикалық ческое расширяющееся вещество,
кеңейетін зат. Осы қасиеттеріне байла- которое имеет свойства быстро схва-
нысты, гидроизоляциялау керек болған тываться и быстро твердет. Благодаря
жағдайда, құрылыс жұмыстарының этим свойствам напрягающий цемент
әртүрлі кезеңдерінде қатқыш цемент широко применяется при необходимо-
кеңінен қолданылады сти гидроизоляции на разных ступенях
строительных работ
Қатты дене (абсолют қатты Твердое тело (абсолютно твёрдое
дене) – көлемі мен түрінің (форма) тело) – тело которое не изменяет
тұрақтылығын және массасының тара- свою форму, объем и сохраняет неиз-
луын сақтай алатын дене менным распределение масс
Қатты дене физикасы – қатты Физика твердого тела – раздел физи-
денелердің құрылымдары мен ки, изучающий структуру и свойства
қасиеттерін зерттейтін, физиканың твердых тел
бөлімі
МАЗМ¦НЫ
