Page 162 - indexf

162 Қазақша-орысша политехникалық түсіндірме сөздік

Қатты қорытпалар – жоғары темпе- Твердые сплавы – твёрдые и изно-
ратурада (900-1150°C) қыздырғанда состойкие металлические материалы,
өзінің қаттылығын және тозуға способные сохранять эти свойства
төзімділігін сақтайтын металл матери- при 900–1150°C. В основном изготов-
алдар. Көпшілік жағдайда, құрамында ляются из высокотвердых и тугоплав-
кобальт пен никель әртүрлі мөлшерде ких материалов на основе карбидов
болатын, карбид, вольфрам, титан, вольфрама, титана, тантала, хрома,
тантал, хром негізіндегі қаттылығы при различном содержании кобальта
жоғары және баяу балқыйтын матери- или никеля
алдардан дайындалады

Қаттылық – бір материалдың, басқа Твердость – свойство материала со-

бір тым қатты дененің – индентордың противляться внедрению в него дру-

өзіне енуіне, қарсыласу қасиеті гого, более твёрдого тела – индентора

Қауіпті қима – ең үлкен ішкі күш Опасное сечение – это поперечное
(абсолюттік шамасы) әсер етіп тұрған сечение, в котором действуют наи-
қима (деформация түріне байланыс- большие внутренние усилия
ты).

Қиғаш иілу – сыртқы күштердің әсер Косой изгиб – вид изгиба, при кото-
ету жазықтығы, көлденең қиманың бас ром плоскость внешних сил не совпа-
инерция осьтерінің ешқайсысымен де дает ни с одной из главных осей инер-
сәйкес жатпайтын иілу ции поперечного сечения стержня

Қисықтық (шеңбердің) – l/R шамасы, Кривизна (окружности) – кривизной

радиусы R шеңбердің қисықтығы бо- окружности радиуса R называется

лып табылады число l/R

Қисықтық радиусы – анықтама Радиус кривизны – по определению,
бойынша, l/K шамасы (0≤K≤∞, және величина l/K, 0≤K≤∞ (где считается,
0=1/∞, ∞=1/0 болып саналады), что 0=1/∞, ∞=1/0) называется радиу-
қисықтың A нүктесіндегі қисықтығы сом кривизны кривой в точке A
деп аталады

Қиын балқитын металдар – темірдің Тугоплавкие металлы –металлы,
балқу температурасынан (1535°C) имеющие температуру плавления
жоғары температурада балқитын ме- выше температуры плавления железа
талдар: Ti, Zr, Hf, V, Nb, Та, Cr, Mo, (1535°C): Ti, Zr, Hf, V, Nb, Та, Cr, Mo,
W, Re. Платиналық металдар да қиын W, Re. Тугоплавки также платиновые
балқитын металдар болып табылады, металлы, но они по технической клас-
бірақ олар асыл металдарға жатады сификации относятся к благородным
металлам

МАЗМ¦НЫ