Page 160 - indexf
P. 160

160  Қазақша-орысша политехникалық түсіндірме сөздік

Қалып құю машинасы – формаларды         Формовочная машина – литейная
опокада (кремнийлі шөгінді тау жы-      машина для изготовления форм в опо-
нысы) немесе опокасыз дайындауға        ках или без них
арналған құю машинасы
                                        Насыщенный раствор – раствор,
Қаныққан ерітінді – берілген нақты      находящийся при данных условиях
жағдайда (температура, қысым),          (температура, давление) в устойчивом
ерітілген затпен орнықты тепе-          равновесии с растворённым веще-
теңдікте тұрған ерітінді. Мысалдары:    ством. Примеры: раствор соли в воде,
ішінде белгілі бір тұздың кристалы      в котором присутствуют кристаллы
бар су, сол тұздың судағы ерітіндісі;   той же соли; раствор газа в воде, через
су арқылы өткізілетін газдың, сол       которую пропускается тот же газ
судың ішіндегі ерітіндісі
                                        Кожух – жёсткий корпус (оболочка)
Қап, қорап – аппараттың неме-           аппарата или агрегата, не являющий-
се агрегаттың жүк немесе салмақ         ся несущим элементом конструкции
көтеруге арналмаған сыртқы қатаң        (обычно легкосъёмный, для облегче-
қабы, қорабы (әдетте, құрылғының        ния доступа к внутренностям устрой-
ішін көруге оңай болу үшін оңай         ства)
алып-салынатын болып жасалады)
                                        Наплавка – это нанесение слоя ме-
Қаптама – бұйымдардың бетіне ме-        талла или сплава на поверхность изде-
талл немесе қорытпа қабатын, ерітіп     лия посредством сварки плавлением
пісіру арқылы қондыру (жабыстыру)
                                        Чернение – создание на поверхности
Қарайту – металл бұйымдардың            металлических изделий тонкой оксид-
бетіне жұқа тотық (болат, шойын) не-    ной (сталь, чугун) или сульфидной
месе сульфид (күміс) қабыршықтарын      (серебро) пленки
түсіру
                                        Черные металлы – железо и его
Қара металдар – түсті металдар деп      сплавы (стали, ферросплавы, чугу-
аталатын металдардан өзге, темір        ны), в отличие от остальных метал-
және оның қорытпалары (болаттар,        лов, называемых цветными. К чёрным
ферроқорытпалар, шойындар). Соны-       металлам также относят марганец и
мен қатар, қара металдарға марганец     (иногда) – хром
және хром (кейде) жатқызылады
                                        Черная металлургия – отрасль тяже-
Қараметаллургия–машинажасаудың          лой промышленности, база развития
және басқа да салалардың негізі бо-     машиностроения и многих других от-
лып табылатын, ауыр өнеркәсіптің бір    раслей. Включает производство чер-
саласы. Бұл салаға қара металдарды      ных (железа) металлов и проката
(темірді) өндіру және прокаттау кіреді
                                        Интенсивность – сила, приходящей-
Қарқындылық – бірлік көлемге,           ся на единицу объема, поверхности
ауданға немесе бірлік ұзындыққа әсер    или длины линии
етіп тұрған күш

     МАЗМ¦НЫ
   155   156   157   158   159   160   161   162   163   164   165