Page 381 - indexf

Казахско-русский политехнический толковый словарь 381

Қазақша Ш Орысша

Шабер (нем. Schaber; нем. schaben Шабер – трёх- или четырёхгранный
сөзінен – қырнау) – металл ручной или механический слесарный
бұйымдардың бетін өңдеуге арналған, инструмент, служащий для точной
қолмен немесе механикалық түрде обработки поверхностей металличе-
жұмыс істейтін, үш немесе төрт ских изделий
қырлы слесарь аспабы
Шаблон – техникада: контуры Шаблон – в технике: пластина (ле-
арқылы сызбалар немесе бұйымдар кало, трафарет и т. п.) с вырезами, по
дайындауға немесе өлшемдерді контуру которых изготовляются чер-
өлшеуге арналған ойықтары бар пла- тежи или изделия либо инструмент
стина (лекало, трафарет және т.б.) для измерения размеров
Шабот (фр. chabotte) – механикалық Шабот – чугунное основание нако-
балға төсінің шойын табаны вальни механического молота
Шайма жыра – пайдалы қазынды Моечный желоб – простейшее
кендерді ылғалды гравитациялық устройство для мокрого гравитаци-
байытуға аналған қарапайым онного обогащения полезных иско-
құрылғы (көлденең рифлилермен паемых )представляет собой длинный
жабдықталған, өзі көлбеу орналасқан наклонный жёлоб с поперечными
ұзын жыра). Шайма жыраның әрекеті рифлями). Действие моечного желоба
ағып жатқан суға формасы, ірілігі, осн. на использовании разницы в ско-
тығыздығы әртүрлі түйіршіктердің ростях падения частиц разл. формы,
құлап түсу жылдамдығының айыр- крупности и плотности в движущемся
машылықтарына негізделген потоке воды
Шала кокс – торфты, қоңыр және Полукокс – твёрдый (нелетучий)
кейбір таскөмірлерді төмен темпе- остаток, получаемый при низкотем-
ратурада кокстегенде пайда болатын пературном коксовании торфа, бурых
қатты (ұшу қабілеті жоқ) қалдық. и некоторых каменных углей. Уголь-
Көмірдің жартылай коксі, түтінсіз ный полукокс используется как без-
жоғары калорийлі отын ретінде пай- дымное высококалорийное топливо
даланылады
Шала кокстеу – қатты отындарды Полукоксование – способ переработ-
(тас және қоңыр көмірлерді, тақта ки твёрдых топлив (каменного и буро-
тастарды, торфты) ауа кіргізбей го углей, сланцев, торфа) нагревани-
500–550°C-қа дейін (кокстеуге ем без доступа воздуха до 500–550°C
қарағанда, мөлшері екі есе кем тем- (температура приблизительно вдвое
пература) қыздыру арқылы өңдеу ниже, чем при коксовании). При по-
әдісі. Шала кокстеу кезінде жанатын лукоксовании получают твёрдый го-
қатты қалдық – шала кокс және ұшуға рючий остаток – полукокс и летучие
қабілетті өнімдер алынады продукты

МАЗМ¦НЫ