Page 318 - indexf

Мұнай бергіштікті арттыру әдістерінің өзіне тән сипаттамаларына қабатқа
агенттерді айдау, тәжірибелік-өндірістік жұмыстарды жүргізу қажеттілігі жата-
ды.

Мұнай бергіштікті арттыру әдістеріне (МБАӘ):
• үзілісті немесе кезекті су және газ айдау;
• физикалық-химиялық МБАӘ (полимер, БАЗ, көбік, гельдер айдау);
• көмірсутекті газдардан айырылған газдарда айдау (көмірқышқыл газы,

азот, түтінді газдар, т.б.);
• мұнайбергіштікті арттырудың микробиологиялық әдістері;
• мұнай бергіштікті артырудың термиялық әдістері сияқты мұнайды иге-

ру технолгиялары кіреді.
Соңғы екі он жылдықта МБАӘ терминіне қосымша жетілдірілген мұнай
бергіштік әдісі қолданыла бастады. Бұл барлық эффективті мұнайды игеру
әдістері мен технологияларын біріктіреді. Норвегиялық мұнай директорының
анықтамасына сай: жетілдірілген мұнай бергіштік әдісі термині құрамына
әдеттегі мұнай игеру технологияларына қарағанда, мұнайды айтарлықтай көп
мөлшерде алу қабілеті болатын барлық әдістер кіреді.
Мысалы, жоғары мұнайбергіштікке қол жеткізу дәстүрлі өндіру технология-
ларын, шоғырды өндіруді сапалы бақылау мен басқаруды және шығындарды
азайтумен қатар жетілдірілген мұнай бергіштікті арттыру әдістерін қолдану
арқылы мүмкін болады.
Әдетте, қолданылатын жетілдірілген мұнай бергіштікті арттыру әдістеріне:
• су немесе газ айдау;
• шоғырды қосымша бұрғылау;
• жұқа қабатшалардан немесе өндірілмеген қалдық мұнайы бар қабат

«қалталарын» игеру мақсатында көлденең ұңғымаларды бұрғылау;
• қабаттың қашық жатқан бөліміндегі мұнайды игеру үшін аса терең

ұңғымаларды бұрғылау (бұл технология әдетте қайраңды кен орын-
дарды өндіруде немесе жаңа бұрғылау алаңын салу уақыт және қаржы
жағынан тиімсіз болғанда қолданылады);
• мұнайды, суды және газды жинау мен дайындау жүйесін жетілдіру;
• өндіру ұңғымаларындағы сағалық қысымды азайту;
• ұңғыманы аяқтаудың ең жақсы стратегиясын пайдалану сияқты техно-
логиялар кіреді.
МБАӘ анықтамасына сай, мұнайбергіштікті арттыру әдістерін қолданудың
объектісіне:
• бірінші және екінші ретті әдістерді қолданғаннан кейін қабатта қалып
қойған мұнай қорлары;
• игерілуі қиын мұнай қорлары (ауыр және тұтқыр мұнай, өткізгіштігі
төмен қабаттар, геологиялық құрылысы күрделі шоғырлар және т.б.)
жатады.

318

МАЗМ¦НЫ