Page 142 - index

Жыныспен тіркескен белгілердің тұқым қуалауына
есептер шығару жолдары

Жыныспен тіркескен белгілердің тұқым қуалауына арналған
есептерді шешудің үлгісі аутосомды моногибридті будандастыру-
дан өзгеше. Егер ген Ү-хромосомада орналасса және тіркескен бол-
са, онда ылғи да ұлына беріліп отырады. Егер ген Х-хромосомада
орналасса, онда ген әкесінен қызына, шешесінен қыздарына және
ұлдарына белгілер теңдей беріледі. Х-хромосомамен тіркескен бел-
гілер доминантты және рецессивті болады. Рецессивті белгілерге
гемофилия, дальтонизм, көз жүйкесінің сенуі және Дюшеннің мио-
патиясы, ал доминантты белгілерге рахит, тіс эмальның қоңырқай
тартуы, т.б.

1-есеп.
1. Шешесі сау (ХН ХН) гомозиготалы, әкесі (Х h Ү) гемофилия-
мен ауыратын отбасының ұрпақтары қандай болмақ?
Некенің үлгісін жазамыз.

Р. ХH ХH х Х h Ү

Г ХН Хh , Ү

Ғ1 ХH Хh ХН Ү

Барлық балалары сау, қыздары гемофилия гені бойынша гете-
розигота болғандықтан ауруды тасушы болып есептелінеді

2-есеп. Әкесі (ХH Ү) сау, шешесі (ХH Хh) гемофилия гені бойын-
ша гетерозиготалы болса, отбасының ұрпақтары қандай болмақ?

Некенің үлгісін жазамыз.

Р. Х H Хh х Х H Ү

Г. ХH Х h ХH Ү

Ғ1 ХH ХH Х H Ү ХHХh ХhҮ

Бұл отбасында екі қыз және екі ұлы бар, ұлдарының жартысы
гемофилиямен ауырса, жартысы сау, гемофилияны анықтайтын ген-
нің ажырауы 1:1 қатынасы немесе 50 : 50 пайыз. Ал қыздарының
біреуі сау, екіншісі ауру тасығыш болып саналады.

142

⇐ МАЗМҰНЫ