Page 139 - index
P. 139

Жыныс хромосомалары бойынша гомозиготалы аналықтар тек
біртекті гамета түзеді – Х, ал гетерезиготалы аталықтар екі тип
гаметалар Х және Y түзеді. Ұрықтану нәтижесінде аналық шыбын-
дардың генотипі ХХ және аталықтардың генотипі ХY. Жыныстың
осындай тұқым қуалау механизмі популяцияда аталық және аналық
дақылдардың санының бірдей болуын қамтамасыз етеді.

Жыныспен тіркескен белгілердің және жыныстың
                        тұқым қуалауы

Тура шағылыстыру                Кері шағылыстыру

           +         W                   W+

Р1 ♀ ═        х♂—               Р♀═ х♂—
         +                          w→
                   →
                                гаметалар
гаметалар

          +W                               W+

(—) (—) (→)                     (—) (—) (→)

           ++                           +W

Ғ1 ♀ ═ х ♂ —                    Ғ1 ♀ ═ х ♂ —
      W→                            W→

Ғ2

  Ғ1                        ♂  
                         Ғ1
♂                    →   ♀            →
♀
                             
                             
                            w  ww
   w          ww                

                      

    Y хромосомада гендер аз орналасқан. Ал дрозофила шыбыны
Y-хромосомасында гендер жоқ.

    Х-хромосомадағы біраз гендер – White, Yellow, Bar және т.б.,
олар жыныспен тіркесіп тұқым қуалайды. Сондықтан Х хромосо-
мада орналасқан гендер, доминантты немесе рецессивті болсын го-
мозигота түрінде келеді.

    Мысалы, аталық шыбынның Х хромосомасында орналасқан
рецессивті ген – White ақ көзді шыбындарды анықтайды. Геннің
осындай түрде көрінуін гемизиготалы дейді.

                         139

⇐ МАЗМҰНЫ
   134   135   136   137   138   139   140   141   142   143   144