Page 388 - indexf
P. 388

388           Қазақша-орысша политехникалық түсіндірме сөздік

Шлюз (гидротехникалық құрылыс) – Шлюз (гидротехническое сооруже-

кеме жүретін және сулы жолдардағы ние) – гидротехническое сооружение

гидротехникалық құрылыс                на судоходных и водных путях

Шнек (нем. Schnecke, сөзбе-сөз – ұлу)  Шнек – рабочая деталь механизма,
– құбыр ішіндегі, айналып тұрған       предназначенного для транспорти-
винттің бетімен жүкті тасымалдауға     ровки груза перемещением вдоль
арналған, механизмнің жұмыс            вращающейся винтовой поверхности
бөлшегі                                внутри трубы

Шойын – темірдің көміртекпен (және     Чугун – сплав железа с углеродом (и
басқа элементтермен) қорытпасы.        другими элементами). Содержание
Шойындағы көміртектің шамасы           углерода в чугуне не менее 2,14%;
2,14%-тен кем болмайды; кем болса –    меньше – сталь
болат

Шойынды ағарту – құйманың суу          Отбеливание чугуна – получение
                                       белого чугуна, обладающего повыш.
жылдамдығын жергілікті көбейту         твёрдостью и износоустойчивостью
                                       (напр., для ободьев колёс шахтных ва-
(құйма қалыбына металдан істелген      гонеток), путём местного увеличения
                                       скорости охлаждения отливки (осу-
қыстырма-тоңазытқыштар   қою           ществляется установкой в литейную
                                       форму металлич. вставок-холодиль-
арқылы іске асырылады) арқылы          ников)

аса қатты, тозуға төзімді ақ шо-

йын алу процесі (мысалы, шахта

вагонеткаларының дөңгелектерінің

тоғыны үшін)

Шойынды шымырландыру –                 Томление чугуна – длит. выдержка
қақтауға төзімді шойын алу үшін, ақ    белого чугуна при температуре 900-
шойынды 900-950°С-та ұзақ балқыту.     950°С для получения ковкого чугуна.
Бұл шойынның пластикалығын және        Это повышает пластичность и проч-
беріктігін жоғарлатады                 ность чугуна

Шөгу – материалдар кепкенде,           Усадка – уменьшение линейных раз-
тығыздалғанда, қатқанда және т.б.      меров и объёма материалов вслед-
процестерде, өздерінің сызықтық        ствие потери ими влаги, уплотнения,
өлшемдерін және көлемдерін кемітуі     затвердевания и др. процессов

Шөміш:                                 Ковш:
1) қазу және транспорт шөміші-         1) рабочий орган экскаватора, дра-
экскаватордың, драглайнның, басқа      глайна, других землеройных машин,
жер қазатын машиналардың, тістер       представляющий собою чашеобраз-
орнатылған тостаған тәріздес жұмыс     ную ёмкость, снабженную зубьями;
тетігі;

              МАЗМ¦НЫ
   383   384   385   386   387   388   389   390   391   392   393