Page 333 - indexf

• Бұрғылау және перфорация контурларынан ұңғымаларды қабылдау
сияқты негізгі операцияларды орындаудан тұрады.

Соңғы кездерде теңіз мұнай кен орындары иілген-бағытталған ұңғыма-
лармен жасалады, олардың сағалары бір-бірінен 1,5 л қашықтықта орналасқан,
ал көршілес жұптар арасындағы қашықтық 9-10 м. Бірінші бұрғыланған
ұңғымалардың сағалары бұрғылау еденінен 1,5-2 м төмен түсіріледі. Ұңғыманы
екі бағанды бұрғылауды аяқтағаннан соң ғана пайдалануға жібереді. Бірінші
ұңғыма қондырғысын екі нұсқада іске асырады: 1) арматураны міндетті түрде
коллонада монтаждайды; 2) коллона арматураның басына орнатылады, ұңғыма
сағаларынан 4-5 м қашықтықта орнатады. Екінші нұсқада трайниктің үстінде
қозғалмалар мен буферлерді орнатады, олар бұрғылау еденінен біршама жоғары
орналасқан.

Фонтанды компрессорлы қондырғының негізгі кемшілігі – оның
қолайсыздығы. Жоғарыда көрсетілген арматураны шетке апару әдісі
қондырғыны жинақтауды жақсартады, бірақ оның қолайсыздығы сақталады.
Осының нәтижесінде бірлескен ұңғымаларды пайдалану тәжірибесінде аз
габаритті арматураларды кеңінен қолдана бастады. Арматураларды теңіздің
бірлескен ұңғымалары жағдайларында ораудың өзіндік ерекшеліктері бар. Орау
жұмысшы агент ұңғымасына түсу үшін теңіз түбінде үшбұрыш болып салынған
газауа құбырларымен жалғанады. Теңіз ұңғымаларын құрғақтағыдай фонтан-
ды әдістен компрессорлыға өткізеді. Теңіз кәсіптерінде негізінен екі қатарлы
қабылдағыштарды, ал жіберу қысымдарын төмендету үшін негізінен аэрация
әдісін қолданады. Газауа таратушы будкаларды жағады немесе металл бірлескен
алаңдарда немесе негізгі эскададан тармақталуда таратуы, компрессорлы стан-
циялар құрғақта немесе теңізде металл негіздерде орналасады. Жұмысшы
агент компрессорлы станциялардан эстакада немесе теңіз тереңдігі бойынша
трубоқұбырлар бойынша беріледі.

Жердегі қондырғы ретінде қалыпты қатарлы станоктар немесе арнайы ста-
нок тербелткіштер қолданылады. Мысалы, екі діңгекті ұңғымаларды пайдалану
үшін аз габаритті станоктар жасалған. Бірлескен теңіз ұңғымаларын пайдалану
кезінде, сонымен қатар әртүрлі штангтары жоқ сорғыштар қолданылады.

Тиеуші және гидропоршеньді сорғыштар үлкен маңызға ие болды, себебі
бес штангті сорғыштардың тіктен ауытқуы және ұңғыма профелінің сипаты
ешқандай рөлге ие емес.

Теңіз кәсіптерінің негізгі үш түрі бар:
А) ұңғымалардың жағаға жақын негіздерде орналасуы;
Ә) жағалаумен байланысты эстакада;
Б) ашық теңізде жағалаудан айтарлықтай қашықтықта орналасқан кәсіп.
Штангісіз сорапты қоңдырғыларды теңізден мұнайды алу кезінде қолдану.
Штангілі сорапты қондырғыларда қолдану аймағын шектейтін бірқатар
кемшіліктер бар. Сорапты тереңдігі үлкен болған кезде қолдануға қолайсыз
және ауыр қондырғыларды пайдалану талап етіледі, үлкен жүктемелер

333

МАЗМ¦НЫ