Page 294 - indexf

Дегидратацияның барынша жағымсыз салдарының бірі қан
плазмасы көлемінің азаюы болып табылады. Дене салмағының 4%
жоғалуымен жүретін жұмыс дегидратациясы кезінде плазма көлемі
16-18% төмендейді. Сәйкесінше қан айналымдағы қан көлемі азая-
ды, бұл систолалық көлемнің төмендеу салдары ретінде веналық
қайтарылудың азаюына әкеледі. Систолалық көлемді өтеу үшін
ЖЖЖ жоғарылайды.

Дене температурасы ЖЖЖ, екп/мин ЖЖЖ 1
2
160
140
120
100
80

39 Дене температурасы 1

2

37

0 30 60 90 120

Жұмыс уақыты, мин

58-сурет. Дегидратацияның велоэргометрде 2 сағаттық жұмыс кезінде
ЖЖЖ мен ректалды температураға ықпалы (Я. М. Коц бойынша):
1 – дегидратация кезінде;
2 – қалыпты жағдай кезінде

Қан плазмасы көлемінің төмендеуінің басқа салдары жүрекке
көп күш түсіретін және оның қызметін төмендететін қан тұтқырлығы
мен гематокрит көрсеткіштерінің жоғарылауымен жүретін гемокон-
центрация болып табылады.

Дененің суды көп жоғалтуының зардапты әсерлерінің бірі жасу-
ша аралық (ұлпалық) және жасуша ішілік сұйықтықтар көлемінің
азаюы болып табылады. Су мөлшері азайған және электролит-
тер тепе-теңдігі өзгерген жасушалардың қалыпты тіршіліктері
бұзылады. Бұл атап айтқанда, дегидратация жағдайында жиырылу
қабілеті айтарлықтай төмендейтін қаңқа мен жүрек бұлшық еттеріне
қатысты.

Бүкіл дене мен оның ішкі сұйық ортасындағы қалыпты су-тұз
балансын сақтап тұруды бақылайтын физиологиялық механизмдер

294

⇐ МАЗМҰНЫ