Page 35 - indexf

жымайтын мүлік объектілерінің толық бағасынан нәтижелерді алу жо-
лымен жер учаскелерін бағалау кезінде қолданылатын жанама салыс-
тыру тәсілі;

Әдіс мынадай әрекеттер реттілігін болжайды:
–– бағаланатын жер учаскесін қамтитын бірыңғай жылжымайтын

мүлік объектісін ұқсас-объектілермен салыстыру жүзеге асыры-
латын элементтерді айқындау;
–– бағаланатын жер учаскесін қамтитын бірыңғай жылжымай-
тын мүлік объектісінен, әрбір ұқсас объектінің сипаты мен
айырмашылық дәрежелерін әр салыстыру элементтері бойынша
айқындау;
–– бағаланатын жер учаскесін қамтитын бірыңғай жылжымай-
тын мүлік объектісінен, әрбір ұқсас объектінің сипаты мен
айырмашылық дәрежелеріне сәйкес келетін, ұқсастарының
бағаларын түзетулерді, әр салыстыру элементтері бойынша
айқындау;
–– бағаланатын жер учаскесін қамтитын бірыңғай жылжымай-
тын мүлік объектісінен, олардың айырмашылығын тегістейтін
әрбір ұқсас объектінің бағасын салыстыруды, әр салыстыру
элементтері бойынша түзету;
–– ұқсас объектілердің түзетілген бағаларын, негізді қорыту жолы-
мен бағаланатын, жер учаскесін қамтитын бірыңғай жылжымай-
тын мүлік объектісінің нарықтық құнын есептеу;
–– бағаланатын жер учаскесі жақсартуларын алмастыру құнын не-
месе қалпына келтіру құнын есептеу;
–– бағаланатын жер учаскесін қамтитын бірыңғай жылжымай-
тын мүлік объектісінің нарықтық құнынан, жақсартылған жер
учаскесінің ауыстыру құнын немесе өндіріс құнын шегеру жо-
лымен бағаланатын жер учаскесінің нарықтық құнын есептеу;
3) Қалдық құн әдісі жақсартылған жерлермен байланысты емес
күту және қосылған кірістілік принциптеріне негізделген. Қалдық құн
әдісі бос жер учаскелерін сату туралы деректер болмаған жағдайда
қолданылады.
Әдісті қолдану шарты – бағаланатын жер учаскесіне табыс
әкелетін жақсартуларды салу мүмкіндігі немесе табыс әкелетін жер
учаскесін коммерциялық пайдалану мүмкіндігі. Егер табыс жер
учаскесін коммерциялық пайдалануға есептелсе, онда осы табы-
стан жер учаскесіне қатысы жоқ табысты шегеру немесе капиталға
айналдырылған табыстан жер учаскесіне қатысы жоқ активтердің
нарықтық құнын шегеру қажет. Әдісті қолдану мүліктің табыстық

35

⇐ МАЗМҰНЫ