Page 40 - indexf

Мысалы, АБЖ құрылымына элетромеханикалық бөлшек ретін-
де қоздыру орамы тізбектеліп қосылған электроқозғалтқыш кірсе
онда осының салдарынан АБЖ бейсызықты болады. Өйткені бұн-
дай электрқозғалтқыштарда ротор білігіндегі момент кіріс тоқ-
тың квадратына тәуелді. Сонымен қатар айнымалы тоқты электр-
қозғалтқыштар да елеулі бейсызықтыққа ие болады.

2.3. АБЖ нысандарының теңдеулерін сызықтандыру

Егер бейсызықты теңдеу графигі тегіс болса, яғни секіріссіз және

кейбір (номиналды) мәндерден елеулі ауытқусыз, онда бейсызық-

ты теңдеуді белгіленген қателікпен сызықты теңдеуге алмастыруға

болады. Мұндай жағдайда егер бейсызықты теңдеулерді сызықты

теңдеулерге алмастырсақ басқаша айтқанда сызықтандыратын бол-

сақ АБЖ сызықты және бейсызықты математикалық сипаттама-

ларының артықшылықтарын қатар қолдануға мүмкіндік пайда бо-

лады. Сызықтандыру тәсілі, жүйе қозбаған күйінің тепе-теңдігін

анықтайтын мәндерден шамалы ауытқуларын да сипаттауға негіз-

делген.

Айталық, кіріс u және шығыс y шамалары төменде берілген

теңдеумен байланысқан болсын:

dy = F (u, y,t) (2.6)
dt
Мұндағы, F (u, y,t) – жоғарыда айтқан қасиеттері бар бейсы-

зықты функция.

Жүйенің қозбаған (номиналды) күй өзгерісі кіріс u0 және
шығыс y0 көрсеткіштері арқылы анықталады. Кіріс және шығыс
шамаларының осы мәндерден ауытқуын сәйкесінше ut және yt деп
белгілейміз. Онда уақыттың t кез келген мезетінде кіріс және шы-

ғыс шамалар мынаған тең:

u = u0 + ut, y = y0 + yt.
Енді шығыс шаманың туындысы:

=dy dy0 + dyt (2.7)
dt dt dt

(2.6) теңдігіндегі бейсызықты F (u, y, t) функцияны u0 және y0
мәндер аймағанда Тейлор қатарына жіктеп келесі өрнекті аламыз:

⇐ МАЗМҰНЫ 40