Page 115 - indexf

Тыныштық күйдегі конц. % А мМ/кг бұлшық ет салмағына Б жаттыққан
100 20 КФ жаттықпаған
15
80 АТФ
60 10
40 КФ АТФ
20
0 5

Ə 5 10 15 20 Тыныштық 20 40 60 80 100
20 Жұмыс уақыты, мин % ОМП
25 В
Бұлшық еттегі лактат, мМ/кг 15
20
10
15
5
10
0
5 10 15 5 20 40 60 80 100
Жұмыс уақыты, мин %ОМП
Тыныштық
20

32-сурет. Шекті ұзақтықтығы әртүрлі анаэробтық және аэробтық жаттығу
барысында жұмысшы бұлшық еттердегі фосфагендер (А) мен лактат (Ә)

концентрациясы (стрелка жұмысты тоқтату кезімен сәйкес);
Әртүрлі салыстырмалы аэробтық қуаттылықты жаттығулардан
кейін жұмысшы бұлшық еттердегі фосфагендер (Б) мен лактат (В)

концентрациясы (Д. Карлссон бойынша)

Максималдыға жуық және әсіресе субмаксималды анаэробтық
қуаттылықты, сонымен қатар максималды аэробтық қуаттылықты
жаттығуларды орындау кезінде жұмысшы бұлшық еттердің энер-
гиямен қамтамасыз етілуінде анаэробтық гликолиз (гликогенолиз)
жетекші немесе маңызды рөл атқарады. Бұл реакция нәтижесінде
бұлшық ет жасушасында сутек иондары концентрациясының
жоғарылауына (рН төмендеуіне) әкелетін сүт қышқылы көп мөлшерде
түзіледі (32 Ә-сурет). Нәтижесінде гликолиз жылдамдығы және
сәйкесінше, бұлшық ет жиырылуының қажетті қуаттылығын ұстап
тұруға қажетті энергия өндірілу жылдамдығы тежеледі. Сонымен
жұмысшы бұлшық еттерде сүт қышқылының жинақталуы бұлшық ет
қажуының (рН төмендеуі) субмаксималды анаэробтық қуаттылықты
жаттығуларды орындау кезінде жетекші және максималдыға жуық
анаэробтық, максималды аэробтық қуаттылықты жаттығуларды
орындау кезінде өте мәнді механизмдері болып табылады.

115

⇐ МАЗМҰНЫ