Page 480 - indexf

найы дұрыс жол. Сондай-ақ спортшы күніне 3 рет ас қабылдау ке-
рек. Көптеген спортшылар таңғы, сәскелік, т.б. астардан бас тартып,
түскі аста солардың «есесін қайтарып» қателікке бой ұрындырады.
Жануарларға жүргізілген тәжірибелер тамақтың калориясы бірдей
болса да, оны күніне 1-2 рет жеген жануарлардың күні бойы асты
пайдалану үдерісін созып отырғандарға қарағанда дене массасының
айтарлықтай артқанын көрсеткен.

Дене массасын төмендету бағдарламасының мақсаты – таза
дене салмағын емес, май массасын азайту. Үнемі орындалған дене
жаттығулары таза дене салмағының артуына, ал майдың кемуіне
әкеледі. Өзгерістер дәрежесі дене жүктемелерінің түріне байланысты
ауытқып отырады. Дене жаттығулары арқылы дене құрамын елеулі
шамада өзгертуге болады. Күштік жаттығуларды орындау таза дене
массасын артуын қамтамасыз етсе, ал оларды циклдік сипаттағы
жүктемелермен қатар орындау организмдегі май мөлшерін барынша
азайтуға мүмкіндік береді.

Сонымен, спортшы ден салмағын түсіру үшін тамақтану
рационының калориясын шамалап шектей отырып, аса жоғары
емес қарқындылықты күштік және циклдік жаттығуларды орын-
дау керек. Тамақтану рационы спортшы организмін дәрумендер
мен минералдық заттармен толық қамтамасыз ететіндей болуы тиіс.
Егер тамақтану рационында құнарлы заттардың мөлшері аз болса
ғана мультидәрумендерді пайдалануға болады. Алайда, 5-тарауда
атап өтілгендей дәрігердің нұсқауынсыз, өз еркімен дәрумендерді
көп қабылдау зат алмасу үдерістерінің бұзылуларына әкелетіндігін
ескерген жөн. Мәселен, дәрумендерді артық қабылдаудан организм-
де субстраттық ферменттер өндірілетіндіктен, олар дәрумендердің
артық мөлшерін катализдеп, гиповитаминозға әкеледі.

Қорытындылай келе, дене салмағы қалыптан жоғары болған
жағдайларда таза дене салмағын сақтау үшін аптасына біртіндеп 1 кг-
ға жуық мөлшерден артық салмақ жоғалтуға болмайды. Ең оңтайлы
әдіс – күштік және циклдік сипаттағы дене жүктемелерін қолдана
отырып, күнделікті тағам калориясын 200-500 ккал төмендету.

480

⇐ МАЗМҰНЫ