Page 58 - index

Көк көзді еркектің генотипі басынан белгілі гомозигота (аа),
себебі ол рецессивті белгі. Қой көзді әйел генотипі жағынан гомо-
зигота АА немесе гетерозигота Аа болуы мүмкін, себебі қой көзді
белгі доминантты. Әйел өзінің көк көзді әкесінен тек көк көзді бел-
гіні анықтайтын генді алатындықтан, оның генотипі гетерозигота Аа
болады. Бұл отбасында қой көзді ұрпақ келеді, оның генотипі әке-
сінің көзі көк болғандықтан, гомозигота бола алмайды, гетерозигота
Аа болады.

Некенің үлгісін көрсетейік:

Р. Аа Х аа
Г. А а а
Ғ1. Аа

Сонымен, еркектің генотипі – аа, әйелдікі – Аа, оның баласының
генотипі – Аа.

2-есеп. Адамда тас керең ауруы аутосомды рецессивті типте
тұқым қуалайды. Егер әке-шешесіде осы ауру бойынша гетерозиго-
та болған жағдайда, осы отбасында сау және ауру балалардың туу
ықтималдығы қандай?

Шешуі:
Есептің шартын кестеге түсіреміз.

Белгі Ген Генотип
Жақсы естиді А Аа
Тас керең а аа

Р. Г1 Аа Х Аа
Г. А а А а
Ғ2 АА 2Аа аа

Некеге отырған ата-ананың генотипі гетерозигота Аа және Аа.
Олар жақсы естиді. Гетерозиготалы ата-анадан балалардың өмірге
келу ықтималдығы генотипі бойынша мынадай болады. АА – 25%,
Аа – 50%, аа – 25 пайыз болады. Сонда сау балалардың өмірге келу
ықтималдығы – 75%, ал ауру болуының ықтималдығы – 25 пайыз
болады.

3-есеп. Адамда алты саусақтың болуын /полидактилия/ доми-
нантты геннің, ал бес саусақтың болуын рецессивті геннің анық-
тайтыны белгілі. Алты саусақты еркек, бес саусақты әйелге үйле-

58

⇐ МАЗМҰНЫ